Opłaty licencyjne NFT, nazywane inaczej tantiemami, to atut dla artystów walczących o stworzenie trwałego modelu biznesowego w swojej sztuce. Inteligentne kontrakty, na których opierają się tantiemy NFT, nie posiadają żadnego mechanizmu egzekwowania prawa, ani innej odpowiedzialności prawnej. Wydawać by się mogło, że ta technologia jest dobra, jeśli tylko platformy niewymienialnych tokenów się do niej zobowiążą, takie jak np. OpenSea. Jak jest naprawdę? I jak działają tantiemy…? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć podczas dzisiejszej lekcji.
Zanim jednak przejdziemy do meritum, przypomnij sobie, jak działają tokeny NFT.
Opłaty licencyjne NFT – definicja
Jeśli już przypomniałeś sobie, czym są i jak działają tokeny NFT, to skupimy się na definicji opłat licencyjnych NFT (NFT royalties). Opłaty licencyjne NFT, inaczej nazywane tantiemami, to płatności na rzecz oryginalnego twórcy, za każdą wtórną sprzedaż, stworzonych przez niego cyfrowych aktywów. Ciekawe, prawda? Kryptowaluty nigdy nie przestaną nas zaskakiwać!
Zasady wypłacania tantiemów NFT są zakodowane w inteligentnych kontraktach w sieci blockchain. Twórcy ustalają procent płatności za tatniem, już na etapie tworzenia NFT. Na etapie sprzedaży wtórnej, smart kontrakt przydzieli ten określony procent ze sprzedaży, jako tantiem dla twórcy niewymiennego tokena.
Ciekawostka: jednym z bardzo ciekawych przypadków pasywnego zarobku, opartego na opłatach licencyjnych NFT, odnosiłaby się do kolekcji „Crossroads” autorstwa Beeple. Odsprzedaż kolekcji na rynku wtórnym wyniosła aż 6,6 miliona USD! Autor tokenów otrzymał 10% z tej transakcji, jako opłatę licencyjną. Widzisz więc, jak bardzo tantiemy przyczyniają się do monetyzacji przeróżnych dzieł sztuki.
Jak działają tantiemy NFT?
System ich działania różni się między blockchainami i platformami, na których NFT jest emitowane. W przypadku Ethereum procent od sprzedaży wtórnej niewymienialnego tokena ustala smart kontrakt.
Natomiast, na Rarible artysta sam może ustawić procent od odsprzedaży, już na etapie bicia swojego NFT. Oczywiście również za pomocą smart kontraktu na blockchainie. W momencie zakupu jego dzieła Rariable automatycznie zrealizuje jego warunki.
Pamiętaj, że każda platforma różni się od siebie specyfiką harmonogramu wypłat.
Co ciekawe, takie warunki mimo wszystko nie stanowią umowy prawnej, która może pomóc w eliminacji sporów sądowych.
Jak działają NFT royalties?
Takie tantiemy jasno określają znaczenie dla artystów. Zgodnie ze znaną Ci już definicją, tantiemy NFT działają przy użyciu smart kontraktów, które określają procent od sprzedaży wtórnej danego NFT. Inteligentny kontrakt automatyzuje cały proces, ponieważ egzekwuje zasady zdefiniowane w nim dla każdej wtórnej sprzedaży NFT.
Jak smart kontrakt to robi? O tym możesz poczytać tutaj.
Inteligentne kontrakty dbają o cały proces i dostarczają należną zapłatę dla twórcy. Tym samym eliminują każdego pośrednika – procent jest natychmiastowo i bezpośrednio dostarczany do twórcy. Co więcej, wtórni sprzedawcy, a nawet sami artyści nie mogą ingerować w proces wypłaty procentu za tantiem.
W tym wszystkim musisz pamiętać jedną rzecz – tantiemy nie dotyczą wszystkich NFT. Korzyści z tantiemów przychodzą do twórcy wtedy, jeśli określi to w inteligentnych kontraktach. Jeśli nie – nie ma on co liczyć na procent od wtórnej sprzedaży.
Opłaty licencyjne za tokeny niewymienialne dotyczą treści cyfrowych, przedmiotów w grze, przedmiotów kolekcjonerskich, fizycznych akcesoriów do gier i tym podobnych aktywów.
Nie wszystkie jednak rynki są otwarte na tantiemy. Mimo że jest to ukłon w stronę artystów i twórców NFT. Nowe rynki, jak na przykład Bluebox charakteryzują się zupełnie nowym i innowacyjnym podejściem do tworzenia treści. Po prostu – przynoszą artystom więcej korzyści.
Jak działają opłaty licencyjne? Co jest składową ich procentu?
Warto wiedzieć, jak działają tantiemy NFT, żeby w pełni wykorzystać ich potencjał. Dobra wiadomość jest taka, że każdy tantiem możemy śledzić on-chain.
Twórcy NFT określają procent od tantiemu na poziomie smart kontraktu. Jak zatem określić działanie takiego procentu w praktyce?
Niestety, tak jak wspomnieliśmy wcześniej, nie każda platforma oferuje opłatę licencyjną NFT. Dobra wiadomość jest jednak taka, że coraz więcej rynków NFT dołącza do tego trendu. Jak to działa w praktyce?
Kupujemy dzieło artysty za 10 ETH. Twórca zarobił 10 ETH za swoją pracę. Jednocześnie, jeśli autor uwzględnił tantiem, otrzyma 10% od sprzedaży wtórnej swoich NFT.
Tak samo działa to w przypadku, gdy twórca wystawi dzieło po wyższej cenie. Dla przykładu: kupujący zorganizował aukcję danego dzieła sztuki i uzyskał 300ETH ze sprzedaży wtórnej. Inteligentny kontrakt uruchamia się i w momencie tej sprzedaży, rezerwuje 10% od sprzedaży dla twórcy, czyli aż 30ETH. Na koniec całego procesu, oryginalny twórca otrzymywałby tantiemy za każdą, kolejną sprzedaż swojego dzieła. Piękne!
Tantiemy NFT, a wiarygodność
Możesz mieć wątpliwości co do wiarygodności tantiemów NFT, szczególnie że są one nieuregulowane prawnie.
Z drugiej strony zauważmy, że są one zdefiniowane na technologii blockchain. A to oferuje nam niezmienną i całkowicie przejrzystą księgę do dokumentacji wszystkich transakcji niewymienialnych tokenów.
Co istotne – to właśnie łańcuch bloków pomaga nam zabezpieczyć autentyczność i integralność każdego NFT. Następnie inteligentne kontrakty służą jako w pełni zautomatyzowane protokoły i to one egzekwują warunki tantiemów dla konkretnych dzieł.
Tak zautomatyzowana płatność, oczywiście na rzecz oryginalnego twórcy, całkowicie usuwa obawy związane z oszustwami.
Czy opłaty licencyjne można przenosić pomiędzy różnymi platformami NFT?
Polityka opłat licencyjnych różni się w zależności od platformy i zdefiniowania smart kontraktu. Dlatego też nie możliwości ich automatycznego przenoszenia pomiędzy rynkami niewymienialnych tokenów.
Poza tym rynki NFT także różnią się w swojej polityce. Na OpenSea otrzymamy tantiemy tylko za kolekcje, a na Rarible za pojedyncze sztuki. Co więcej, OpenSea pozwala na maksymalnie 10% tantiem, gdzie limit na Rarible to aż 50%!
Czy opłaty licencyjne NFT są skuteczne i opłacalne?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Na wczesnym etapie rozwoju NFT, twórcy i artyści mogli osiągać wręcz milionowe zyski z tantiemów. Aktualnie wiele platform przyłącza się do tego trendu, co zarazem prowadzi do spadku przychodów ze sprzedaży niewymienialnych tokenów.
Wiele z projektów NFT zostało zamkniętych właśnie przez warunki, jakie istnieją na wtórnym rynku. Z drugiej strony, niektóre projekty takie jak DeGods całkowicie zrezygnowały z opcji opłat licencyjnych.
Jednakże – dla indywidualnych twórców, takie przychody ze sprzedaży na rynku wtórym, przewyższają ich zarobki ze sprzedaży klasycznej. Na koniec zauważmy również istotną kwestię – przychody z opłat licencyjnych mogą zwiększyć całkowity wolumen obrotu na rynku niewymienialnych tokenów.
Korzyści z opłat licencyjnych
Na pewno – dochód pasywny. Twórcy NFT mogliby, dzięki nim, zapewnić sobie dochód pasywny ze swojej twórczości.
W efekcie, taki artysta z każdym mijającym rokiem stopniowo zwiększałby swoje zarobki, na bazie właśnie dochodu pasywnego.
Tantiemy NFT są także dobrym wskaźnikiem do tego, aby mierzyć, jak praca danego artysty zyskuje na wartości wraz z upływem czasu. Dlatego też wpłaty na poczet tantiemów wzmacniałyby reputację artysty na rynku niewymienialnych tokenów.
Przyszłość opłat licencyjnych NFT
Krytycy tantiemów wypowiadają się dość nieprzychylnie na ich temat. Według nich tantiemy, to desperacka próba zatrzymania użytkowników na platformie i próba ich zaangażowania w ekosystem.
Wydawać by się mogło, że branża znalazła się trochę u rozwidlenia dróg. Alternatywą jest po prostu znalezienie innego rozwiązania na ten temat. Nie można mieć jednocześnie kija i marchewki!
Podsumowanie
Wiesz już, czym są opłaty licencyjne dla NFT. Twórcy mogą określać w smart kontraktach procent ze sprzedaży na rynku wtórnym. Bezapelacyjnie – to dla nich ciekawa opcja i jednocześnie możliwość zarobku pasywnego.
Z drugiej strony musisz pamiętać, że platforma platformie nie równa i każda z nich, ma swoją własną politykę co do opłat licencyjnych NFT. Weź również pod uwagę, że nie wszystkie tokeny klasyfikują się tantiemów. Jednakże to już wiesz z naszej dzisiejszej lekcji!