Protokół Nostr to zdecentralizowany protokół sieciowy o otwartym kodzie źródłowym, który umożliwia budowanie różnorodnych aplikacji – od platform społecznościowych po narzędzia do wymiany Bitcoina. Stanowi znakomitą alternatywę przede wszystkim dla scentralizowanych platform społecznościowych, takich jak Facebook, Instagram czy YouTube. Dzięki Nostr użytkownicy zyskują pełną kontrolę nad danymi, jakie udostępniają, oraz nad swoją tożsamością. Protokół ten jest równocześnie odporny na cenzurę, co dodatkowo podkreśla jego wartość w kontekście wolności i prywatności online.
Protokół Nostr – czym jest?
Nostr to skrót od “Notes and Other Stuff Transmitted by Relays”. Jest to otwarty protokół, którego głównym celem jest stworzenie globalnej sieci wymiany danych odpornej na cenzurę, ze szczególnym naciskiem na ulepszanie sieci społecznościowych. Protokół ten eliminuje centralny serwer, przekazując kontrolę nad swoim ekosystemem bezpośrednio w ręce użytkowników, którzy mają możliwość uruchamiania klienta.
Nostr przyznaje użytkownikom pełną kontrolę nad swoimi danymi, tożsamością i jednocześnie nie narzuca żadnych ograniczeń w wyrażaniu swoich opinii. Proces tworzenia i publikowania treści w Nostr opiera się na kryptograficznych kluczach prywatnych. Użytkownicy, publikując treść, podpisują ją swoim kluczem prywatnym, a następnie wysyłają do innych serwerów. Ta zdecentralizowana sieć, opierająca się na kluczach kryptograficznych, jest nie tylko skalowalna, ale również odporna na cenzurę, stanowiąc znakomitą alternatywę dla scentralizowanych platform.
W odróżnieniu od modelu Peer-to-Peer, Nostr nie polega na bezpośredniej wymianie danych między użytkownikami. Zamiast tego każdy uczestnik ekosystemu uruchamia lokalnie klienta i publikuje wiadomości do przekaźników Nostr. Osoby subskrybujące te przekaźniki otrzymują powiadomienia o nowych treściach. Użytkownicy mają także możliwość połączenia się z różnymi przekaźnikami, co dodatkowo zwiększa elastyczność sieci.
Jaka jest idea protokołu Nostr?
Głównym celem protokołu Nostr jest skonfrontowanie problemu cenzury, z którym borykają się powszechnie znane platformy mediów społecznościowych. Niezaprzeczalnie, media społecznościowe stanowią istotny element naszego życia, ułatwiając nam komunikację i łączenie się z innymi ludźmi. Niemniej jednak, te platformy posiadają zdolność do cenzurowania publikowanych treści, co ogranicza naszą swobodę wypowiedzi i wyrażania siebie. Protokół Nostr został stworzony w celu rozwiązania tego problemu, umożliwiając użytkownikom swobodne dzielenie się swoimi myślami z innymi bez obaw o cenzurę.
Warto zaznaczyć, że walka z cenzurą nie oznacza braku kontroli. W protokole Nostr istnieje możliwość zablokowania użytkownika, jednakże jest to ograniczone do konkretnego przekaźnika. W rezultacie użytkownik może nadal publikować treści na innych przekaźnikach, zachowując swoją tożsamość oraz bazę zwolenników. Nostr ułatwia użytkownikom odkrywanie nowych przekaźników poprzez rekomendacje, co zwiększa ich elastyczność i dostęp do różnorodnych treści.
Warto zauważyć, że protokół Nostr jest samodzielnym rozwiązaniem, niezwiązany z kryptowalutami ani rozwiązaniami warstwy drugiej. Nie posiada własnego blockchaina ani natywnego tokena, ani też nie zapewnia użytkownikom możliwości przesyłania wartości przez sieć. Jest jedynie narzędziem, w którym użytkownicy mogą przekazywać dane i komunikować się z innymi, skupiając się głównie na eliminowaniu cenzury.
Jak możesz korzystać z Nostr?
Aby uzyskać dostęp do sieci Nostr, wystarczy skorzystać z jednego z jego klientów. Poniżej przedstawiamy krótki przewodnik krok po kroku przez cały proces:
- Utwórz parę kluczy:
- Skorzystaj z klienta Nostr, takiego jak anigma.io lub astral.ninja.
- Anigma.io automatycznie generuje klucze.
- Astral.ninja zapyta Cię, czy chcesz utworzyć parę kluczy, a następnie stworzy je za Ciebie.
- Klucze te nazywane są tożsamością “self-sovereign” w ekosystemie Nostr.
- Możesz zainstalować portfel internetowy, np. Alby, który umożliwia łatwe zarządzanie takimi kluczami.
- Zachowaj klucze prywatne:
- Zapisz wygenerowane klucze i nie dziel się nimi z innymi.
- W razie potrzeby możesz utworzyć wiele kluczy, ale pamiętaj, że ten sam klucz można używać na różnych klientach Nostr.
- Zaktualizuj swój profil:
- Przejdź do opcji uzupełniania profilu z wybranego klienta.
- Nadaj sobie nazwę, dodaj zdjęcie i opis swojej osoby.
- Publikuj posty:
- Po utworzeniu profilu zobaczysz posty innych użytkowników.
- Klient pozwoli Ci na tworzenie własnych postów oraz śledzenie innych użytkowników.
- W zależności od klienta, możesz również korzystać z funkcji “follow”, jednak niektóre klienty, np. anigma.io, tej funkcji nie oferują.
- Szukaj i nawiązuj kontakty:
- Korzystając z wybranego klienta, możesz szukać innych użytkowników i nawiązywać nowe znajomości w świecie bez cenzury.
Pamiętaj, że utrata klucza prywatnego może skutkować utratą dostępu do swojego konta, dlatego ważne jest odpowiednie ich przechowywanie i zabezpieczenie.
Twórca Nostr
Projekt Nostr został zapoczątkowany przez @fiatjaf, a sam pomysł narodził się pod koniec 2020 roku. Pierwsza wersja beta protokołu została udostępniona 27 grudnia 2020 roku. Od samego początku Nostr zyskał znaczne wsparcie społeczności deweloperów na platformie Github. Co więcej, projekt otrzymał wsparcie finansowe od samego Jacka Dorseya, założyciela Twittera. Dorsey przekazał 14 BTC na rozwój protokołu i publicznie zamieścił hasztag #nostr na swoim profilu.
Tweet Dorseya wywarł znaczący wpływ, przyciągając nowych członków do telegramowej społeczności projektu. Ta zdecentralizowana platforma cieszy się aktywnym udziałem społeczności, która entuzjastycznie dyskutuje na temat różnych propozycji dotyczących rozwoju projektu.
Nie tylko Nostr!
Nostr to jedynie jeden z wielu zdecentralizowanych protokołów, które mają na celu zwalczanie cenzury. Istnieje kilka konkurencyjnych projektów, takich jak protokół AT, Mastodon czy Matrix. W miarę narastającego niezadowolenia z scentralizowanych mediów społecznościowych, możemy spodziewać się coraz więcej innowacyjnych inicjatyw w tej dziedzinie.
Mimo że Nostr stanowi ważny krok w tej kierunku, warto pamiętać, że tego typu zdecentralizowane protokoły nie dążą do zastępowania istniejących scentralizowanych mediów społecznościowych. Ich celem jest raczej umożliwienie użytkownikom pełnej kontroli nad własnymi danymi i prywatnością. Chcą pokazać, że istnieje alternatywna droga do korzystania z platform społecznościowych.
Podsumowanie
Protokół Nostr nieustannie ewoluuje i pozostaje otwarty na propozycje innowacji od swoich użytkowników. Warto docenić szczytne cele, jakie przyświecają temu projektowi, zwłaszcza w kontekście trudnej walki z cenzurą. Ta inicjatywa niesie ze sobą zarówno wyzwania, jak i korzyści. Czekamy z niecierpliwością na dalszy rozwój tego protokołu oraz na to, jakie zmiany i udoskonalenia przyniesie w przyszłości.