Technologia blockchain ma ogromny potencjał. Pozwala tworzyć aplikacje bez pośredników, przeprowadzać przejrzyste transakcje i budować zdecentralizowane systemy. Ale nawet najnowocześniejsze blockchainy mają swoje ograniczenia — nie potrafią same z siebie pobierać informacji ze świata zewnętrznego.
A właśnie takich danych często potrzebują inteligentne kontrakty, by działać poprawnie. I tu wchodzą do gry wyrocznie blockchain, czyli specjalne narzędzia, które „przekładają” rzeczywistość na język blockchaina.
Co to są wyrocznie blockchain?
Najprościej mówiąc: wyrocznie (oracles) to most między blockchainem a światem zewnętrznym. Przesyłają informacje spoza łańcucha (np. kursy walut, dane pogodowe, wyniki meczów czy statusy dostaw) do inteligentnych kontraktów, które na tej podstawie wykonują określone działania.
Bez wyroczni smart kontrakty działałyby w izolacji. A z ich pomocą mogą:
-
uruchamiać automatyczne wypłaty po spełnieniu określonych warunków,
-
aktualizować ceny w aplikacjach DeFi,
-
zarządzać handlem syntetycznymi aktywami,
-
sprawdzać pozycję GPS użytkownika i wiele więcej.
Skąd biorą dane?
Wyrocznie pozyskują dane z różnych źródeł, w zależności od potrzeb użytkowników:
-
z API giełd kryptowalutowych (np. Binance, Coinbase),
-
z urządzeń fizycznych, jak czujniki temperatury czy skanery kodów QR,
-
z danych dostarczanych przez ludzi (np. meteorologów),
-
lub z agregatów danych łączących wiele źródeł w celu weryfikacji i uwiarygodnienia informacji.
Większość wyroczni korzysta z wielu węzłów (node’ów), by niezależnie zweryfikować dane. To zwiększa bezpieczeństwo i minimalizuje ryzyko błędów lub manipulacji.
Jakie są rodzaje wyroczni?
W świecie blockchaina nie ma jednego typu wyroczni. Dzielimy je m.in. na:
-
Przychodzące (inbound) – dostarczają dane do blockchaina, np. aktualny kurs ETH/USD.
-
Wychodzące (outbound) – przekazują dane z blockchaina do świata zewnętrznego, np. uruchamiają płatność w systemie bankowym.
-
Sprzętowe – zbierają dane z urządzeń fizycznych (IoT).
-
Programowe – korzystają z danych dostępnych online (np. API).
-
Zdecentralizowane – działają w oparciu o wiele niezależnych węzłów, co zwiększa odporność na awarie i manipulacje.
-
Scentralizowane – opierają się na jednym zaufanym źródle.
-
Ludzkie – dane są dostarczane ręcznie przez ekspertów.
-
Jednorazowe (specyficzne dla kontraktu) – działają tylko w konkretnym przypadku, np. do przeprowadzenia pojedynczej transakcji.
Top 10 wyroczni blockchain (stan na 17.10.2025 r.)
1. Chainlink (LINK)
Niekwestionowany lider i branżowy standard. Chainlink to największa i najbardziej zaufana zdecentralizowana sieć wyroczni, która zabezpiecza dziesiątki miliardów dolarów w setkach projektów DeFi. Jego siłą jest ogromna sieć niezależnych operatorów węzłów, która gwarantuje wysoką jakość i odporność danych na manipulacje. Chainlink jest podstawowym elementem większości czołowych aplikacji w świecie kryptowalut, od giełd po protokoły pożyczkowe.
2. Pyth Network (PYTH)
Specjalista od danych w czasie rzeczywistym. Pyth to wyrocznia nowej generacji, która skupia się na dostarczaniu danych rynkowych o ultraniskim opóźnieniu, pochodzących bezpośrednio od największych giełd i firm tradingowych. Dzięki unikalnej architekturze “pull” (dane na żądanie), jest idealnym rozwiązaniem dla zdecentralizowanych giełd instrumentów pochodnych (perpetuals) i innych aplikacji, gdzie liczy się każda milisekunda.
3. API3 (API3)
Most dla tradycyjnych dostawców danych. API3 wyróżnia się modelem, który pozwala tradycyjnym firmom i dostawcom API (interfejsów programistycznych) na łatwe udostępnianie swoich danych w świecie blockchain bez pośredników. Eliminuje to dodatkowe warstwy, zwiększając transparentność i bezpieczeństwo. To kluczowe rozwiązanie dla instytucji, które chcą wejść do świata Web3.
4. Band Protocol (BAND)
Wszechstronna wyrocznia międzyłańcuchowa. Band Protocol to elastyczna platforma, która pozwala deweloperom na tworzenie własnych, spersonalizowanych skryptów do pobierania danych z dowolnego zewnętrznego źródła. Działa na wielu blockchainach i jest ceniona za szybkość oraz skalowalność, co czyni ją popularnym wyborem w ekosystemach takich jak Cosmos.
5. Tellor (TRB)
Zdecentralizowana sieć oparta na rywalizacji. Tellor działa na zasadzie, w której dostawcy danych (reporterzy) rywalizują o to, kto pierwszy dostarczy prawidłową odpowiedź na zapytanie o dane. Aby wziąć udział, muszą zablokować tokeny TRB jako zabezpieczenie, co motywuje ich do uczciwości. Jest to w pełni zdecentralizowany system, w którym społeczność sama weryfikuje poprawność informacji.
6. UMA (Universal Market Access)
Wyrocznia do weryfikacji “prawdy”. UMA specjalizuje się w dostarczaniu danych, które nie zawsze są łatwo dostępne poprzez API. Jej mechanizm pozwala na rozstrzyganie dowolnych sporów i weryfikację zdarzeń poprzez system głosowania posiadaczy tokenów UMA. Jest często wykorzystywana do zabezpieczania niestandardowych kontraktów finansowych i syntetycznych aktywów.
7. RedStone
Modułowa wyrocznia nowej generacji. RedStone zyskało na popularności dzięki swojej elastycznej architekturze, która pozwala na dostarczanie danych na żądanie w bardziej efektywny kosztowo sposób. Zamiast ciągłego przesyłania danych na blockchain, RedStone przechowuje je poza łańcuchem i dostarcza tylko wtedy, gdy są potrzebne. To rozwiązanie idealne dla szybko rozwijających się rynków, takich jak protokoły LRT (Liquid Restaking Tokens).
8. iExec RLC (RLC)
Rynek zdecentralizowanej mocy obliczeniowej i danych. iExec to coś więcej niż tylko wyrocznia; to cała platforma, która pozwala na bezpieczne wynajmowanie mocy obliczeniowej, aplikacji i zestawów danych. W kontekście wyroczni, umożliwia smart kontraktom nie tylko pobieranie danych, ale także zlecanie skomplikowanych obliczeń na zewnątrz, co jest kluczowe dla rozwoju AI na blockchainie.
9. XYO Network (XYO)
Wyrocznia świata fizycznego. XYO to unikalny projekt, który buduje globalną, zdecentralizowaną sieć urządzeń (DePIN) do weryfikacji danych geolokalizacyjnych. Pozwala to na tworzenie smart kontraktów opartych na lokalizacji, co ma ogromne zastosowanie w logistyce, ubezpieczeniach i zarządzaniu łańcuchem dostaw.
10. DIA (Decentralised Information Asset)
Transparentna i otwartoźródłowa platforma danych. DIA to wyrocznia, która zbiera i waliduje dane finansowe bezpośrednio ze źródeł giełdowych, a następnie udostępnia je w sposób w pełni transparentny. Każdy może sprawdzić, skąd pochodzi dana informacja i jak została przetworzona. To rozwiązanie cenione przez projekty, dla których kluczowa jest pełna przejrzystość.
Dlaczego wyrocznie są tak ważne?
Wyrocznie to element, który umożliwia blockchainowi „widzieć i reagować” na to, co dzieje się poza nim. Są niezbędne dla funkcjonowania:
-
aplikacji DeFi (np. do wyceny aktywów, zarządzania pożyczkami),
-
NFT (np. do ustalania warunków sprzedaży lub wymiany),
-
gier Web3 (np. do synchronizacji danych w czasie rzeczywistym),
-
i wielu innych usług.
Bez wyroczni blockchain byłby zamkniętym światem — wyrocznie otwierają go na rzeczywistość.
