Tantiemy, znane również jako opłaty licencyjne, to wynagrodzenia wypłacane twórcom, artystom lub właścicielom praw za korzystanie z ich dzieł lub własności intelektualnej. Mogą obejmować utwory muzyczne, literackie, patenty czy znaki towarowe. Przykładowo, muzyk otrzymuje tantiemy za każde odtworzenie jego utworu w radiu czy telewizji.
Jak działają tantiemy?
Tantiemy są zazwyczaj ustalane jako procent od przychodów generowanych przez dane dzieło lub jako stała opłata za każde jego wykorzystanie. Wysokość tych opłat jest określana w umowie licencyjnej między twórcą a podmiotem korzystającym z utworu. Na przykład, autor książki może otrzymywać określony procent od sprzedaży każdego egzemplarza, podczas gdy wynalazca patentu może pobierać opłatę za każdą licencję udzieloną na jego wynalazek.
Rodzaje tantiem:
-
Tantiemy muzyczne: Wypłacane kompozytorom, autorom tekstów i wykonawcom za odtwarzanie ich utworów w mediach, na koncertach czy w miejscach publicznych.
-
Tantiemy literackie: Przysługują autorom książek, artykułów czy scenariuszy za sprzedaż ich dzieł lub adaptacje filmowe.
-
Tantiemy patentowe: Wynalazcy otrzymują je za udzielenie licencji na korzystanie z ich opatentowanych rozwiązań technologicznych.
-
Tantiemy z zasobów naturalnych: Właściciele gruntów mogą otrzymywać opłaty za wydobycie surowców, takich jak ropa naftowa czy gaz, na ich terenach.
Tantiemy w świecie NFT:
Wraz z rozwojem technologii blockchain i tokenów niewymienialnych (NFT), pojęcie tantiem zyskało nowe znaczenie. NFT to unikalne tokeny cyfrowe reprezentujące własność konkretnego zasobu cyfrowego, takiego jak dzieło sztuki, muzyka czy przedmiot kolekcjonerski. Dzięki inteligentnym kontraktom, twórcy mogą automatycznie otrzymywać tantiemy za każdym razem, gdy ich NFT jest odsprzedawane na rynku wtórnym. Oznacza to, że artysta nie tylko zarabia na pierwotnej sprzedaży swojego dzieła, ale także na każdej kolejnej transakcji, co stanowi rewolucję w sposobie wynagradzania twórców.
Jak to działa w praktyce?
Podczas tworzenia (mintowania) NFT, twórca określa procent tantiem, jaki chce otrzymywać z każdej przyszłej sprzedaży, np. 10%. Gdy NFT jest odsprzedawane, inteligentny kontrakt automatycznie przekazuje ustalony procent z transakcji na konto twórcy. Proces ten eliminuje potrzebę pośredników i zapewnia transparentność oraz uczciwość w rozliczeniach.
Korzyści z tantiem NFT:
-
Stały dochód: Twórcy otrzymują wynagrodzenie nie tylko za pierwszą sprzedaż, ale za każdą kolejną transakcję związaną z ich dziełem.
-
Automatyzacja: Dzięki technologii blockchain i inteligentnym kontraktom, wypłata tantiem odbywa się automatycznie, bez opóźnień i konieczności angażowania pośredników.
-
Transparentność: Wszystkie transakcje są publicznie dostępne i niezmienne, co zapewnia pełną przejrzystość w rozliczeniach.
Wyzwania i kontrowersje:
Mimo licznych zalet, system tantiem w świecie NFT napotyka również na pewne trudności. Nie wszystkie platformy obsługują automatyczne wypłaty tantiem, co może prowadzić do sytuacji, w których twórcy nie otrzymują należnych im opłat. Ponadto, brak jednolitych standardów i regulacji prawnych w tej dziedzinie sprawia, że egzekwowanie tantiem może być skomplikowane.
Podsumowanie
Tantiemy stanowią kluczowy element w wynagradzaniu twórców za korzystanie z ich dzieł. Wprowadzenie technologii NFT i inteligentnych kontraktów otworzyło nowe możliwości dla artystów, umożliwiając im automatyczne i transparentne otrzymywanie wynagrodzenia za każdą odsprzedaż ich dzieł. Jednak aby system ten działał efektywnie, konieczne jest dalsze ujednolicenie standardów oraz wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych.
