Aby przeprowadzić transakcję kryptowalutową na większości sieci blockchain, konieczne jest opłacenie opłaty transakcyjnej, której wysokość zależy od konkretnego blockchaina.
Przykładowo, w sieci Ethereum, opłata ta nazywana jest “opłatą za gaz” (gas). Jak już wcześniej wspominaliśmy, główną kryptowalutą w ekosystemie Ethereum jest Ether (ETH), którym opłacane są opłaty transakcyjne.
Gaz w sieci Ethereum służy jako środek płatniczy za zasoby obliczeniowe. Przykładowe sytuacje, w których korzysta się z gazu, to:
- Przesyłanie ETH
- Wybijanie, kupno lub sprzedaż niewymienialnych tokenów (NFT)
- Interakcja z inteligentnymi kontraktami w Ethereum
- Tworzenie zdecentralizowanych aplikacji, czyli dApps
Warto zauważyć, że każdy z powyższych procesów wymaga innej ilości gazu. Z reguły, operacje związane z przesyłaniem ETH są tańsze, natomiast bardziej skomplikowane operacje, takie jak tworzenie aplikacji, mogą wymagać większej ilości gazu, co ma znaczenie dla użytkowników sieci.
Co wpływa na wielkość opłaty za gaz?
Opłaty za gaz w Ethereum mogą się znacząco różnić, w zależności od dnia, godziny czy intensywności ruchu w sieci.
Zastanawiasz się, jak określić opłatę za gaz, którą poniesiesz? Istnieją specjalne kalkulatory do opłat za gaz, które pozwolą Ci oszacować przewidywane koszty. Ciekawostką jest, że wiele portfeli kryptowalutowych dla Ethereum, takich jak MetaMask, posiada wbudowane te kalkulatory, dzięki czemu możesz otrzymać automatyczne oszacowanie opłaty.
Możesz również korzystać z trackerów śledzących aktualne ceny gazu w czasie rzeczywistym, co umożliwia bardziej strategiczne wykorzystanie sieci – na przykład, gdy koszty gazu są niższe.
Ważne jest, by pamiętać, że opłaty za gaz rosną wraz ze wzrostem zapotrzebowania na sieć Ethereum. Wystarczy przypomnieć sobie szczytowy okres ICO w 2017 roku czy eksplozję zdecentralizowanych finansów (DeFi) w 2020 roku, które napędzały wysokie opłaty. Jeśli jesteś ciekaw tematyki DeFi, znajdziesz więcej informacji tutaj.
Innym znaczącym przykładem jest CryptoKitties. Po uruchomieniu tego popularnego projektu NFT, sieć Ethereum doświadczyła poważnych opóźnień. Choć takie sytuacje mogą być frustrujące dla użytkowników, wyższe opłaty za gaz pełnią funkcję regulatora, pomagając utrzymać równowagę między popytem a podażą w sieci blockchain.
Kto otrzymuje opłaty za gaz?
Opłaty za gaz, które płacimy, są przekazywane tym, którzy utrzymują i zabezpieczają sieć Ethereum. W warstwie wykonawczej (Ethereum 1.0) środki te są przyznawane górnikom. W przypadku warstwy konsensusu (Ethereum 2.0), opłaty trafiają do osób stakujących ETH.
Dlaczego opłaty za gaz wyrażane są w jednostkach innych niż ether?
Jest to po prostu bardziej praktyczne i efektywne. Jeden ETH równa się jednemu kwintylionowi wei, dlatego opłaty za gaz w Ethereum często podaje się w GWEI, co odpowiada jednemu miliardowi Gwei.
Mimo że istnieje wiele denominacji jednostek ETH, GWEI jest najczęściej używaną. W ekosystemie Ethereum zarówno narzędzia, jak i użytkownicy przyjmują GWEI jako standardową jednostkę dla opłat. Dlatego trackery i kalkulatory opłat zazwyczaj wyrażają wartości właśnie w GWEI.
Warto również dodać, że w odpowiedzi na rosnące opłaty za gaz w Ethereum, pojawiło się wiele rozwiązań drugiej warstwy (Layer-2), mających na celu zmniejszenie kosztów transakcyjnych. Przykładowe rozwiązania skalowania Ethereum to: Arbitrum, Polygon, Optimism i Skale Network.
Jak prawidłowo określić opłatę za gaz w Ethereum?
Opłata za gaz w Ethereum nie jest wartością stałą. Jej wysokość zależy od dwóch głównych czynników: ilości jednostek gazu oraz ceny za jednostkę gazu. Całkowita opłata jest więc iloczynem tych dwóch wartości.
Jednostka gazu odzwierciedla ilość obliczeń potrzebnych do przeprowadzenia konkretnej transakcji. Dla ilustracji: wysyłając ETH komuś, potrzebujesz 21 000 jednostek gazu – to bazowa liczba jednostek dla takiej operacji. Natomiast cena jednostki gazu zmienia się dynamicznie w zależności od obecnej aktywności w sieci Ethereum. Im więcej transakcji, tym cena za jednostkę gazu jest wyższa.
Jak więc dokładnie obliczyć opłatę za gaz bez korzystania z narzędzi online? To proste!
Załóżmy, że chcemy przesłać ETH naszemu znajomemu. W danym momencie cena za jednostkę gazu wynosi 100 GWEI.
21 000 jednostek x 100 GWEI = 2 100 000 GWEI
Jeden GWEI to jedna miliardowa część ETH. Zatem za naszą transakcję zapłacimy 0,0021 ETH.
Aby przeliczyć tę kwotę na USD, wystarczy pomnożyć ją przez bieżącą cenę ETH. I gotowe!
Opłata bazowa versus opłata końcowa
Opłata bazowa (podstawowa) to ustalona minimalna stawka za gaz, która jest wyznaczana algorytmicznie w oparciu o rzeczywiste zapotrzebowanie na miejsce w blokach w sieci Ethereum. Środki z tej opłaty są spalane, redukując w ten sposób dostępną ilość ETH.
Z kolei opłata końcowa (priorytetowa) wchodzi w grę, gdy chcemy przyspieszyć przetwarzanie naszej transakcji. Płacąc wyższą stawkę, możemy ominąć przeciążenia sieci i skrócić czas oczekiwania na potwierdzenie transakcji. Generalnie, im wyższa jest opłata priorytetowa, tym szybciej transakcja zostaje zatwierdzona, często w ciągu zaledwie 30 sekund.
Jak zmniejszyć opłaty za gaz?
- Strategia oczekiwania: Zoptymalizuj moment dokonywania transakcji poprzez strategię “czekaj i patrz”. Czasami opłacalne jest poczekanie na chwilę niższego obciążenia sieci.
- Korzystaj z promocji: Niektóre aplikacje oferują zniżki dla swoich użytkowników. Na przykład, Balancer jako dApp oferuje zwrot opłat za gaz w formie tokenów BAL.
- Używaj narzędzi do optymalizacji: Aplikacje takie jak DeFi Saver mogą pomóc w minimalizacji opłat.
- Zastosuj rozwiązania warstwy drugiej: Wykorzystaj platformy takie jak Polygon czy Harmony, które oferują technologie skalowania Ethereum i efektywnie redukują opłaty za gaz.
Podsumowanie
Opłaty za gaz w Ethereum mogą stanowić wyzwanie dla wielu użytkowników. Mimo to, są one jedynie niewielką niedogodnością wobec mnogości zalet tego blockchaina.
Warto pamiętać, że jednym z głównych zastosowań opłat transakcyjnych jest ochrona sieci przed spamem. Wysokie koszty działania zniechęcają do nadużywania systemu, czyniąc próby ataku ekonomicznie nieopłacalnymi.
Dodatkowo, opłaty motywują deweloperów do tworzenia bardziej wydajnych inteligentnych kontraktów oraz aplikacji, co z kolei sprzyja poprawie szybkości i płynności działania całej sieci.
Zapamiętaj!
- Korzystając z sieci Ethereum, płacimy opłaty za gaz.
- Wysokość opłat jest silnie związana z aktualną ceną Ethereum oraz obciążeniem sieci.
- W sieci dostępne są liczne trackery i kalkulatory, które pomogą Ci oszacować opłatę za daną transakcję.
- Rozwiązania warstwy 2 służą optymalizacji i redukcji opłat w ekosystemie Ethereum.
- Proces scalenia, znany jako “The Merge”, nie wpłynął bezpośrednio na opłaty za gaz.
