Ethereum to drugi najpopularniejszy blockchain na świecie, ale jego sukces rodzi nowe wyzwania – m.in. wysokie opłaty transakcyjne, ograniczoną wydajność i coraz większe obciążenie sieci. Aby rozwiązać te problemy, Ethereum przeszło historyczną transformację: zrezygnowało z mechanizmu kopania (PoW) i przeszło na model walidatorów (PoS).
Za tą zmianą stoi projekt Casper – zestaw rozwiązań, które miały wprowadzić Proof of Stake do ekosystemu Ethereum. Sprawdźmy, na czym polega ta technologia i co tak naprawdę zmienia.
PoW vs PoS – co się zmienia?
Zanim przejdziemy do Casper, warto zrozumieć różnicę między dwoma podstawowymi mechanizmami, na których działają sieci blockchain:
-
Proof of Work (PoW): czyli „dowód pracy”. Komputery – tzw. górnicy – rywalizują ze sobą, rozwiązując skomplikowane zagadki matematyczne. Kto pierwszy, ten tworzy nowy blok i zgarnia nagrodę. Skuteczne, ale bardzo energochłonne.
-
Proof of Stake (PoS): czyli „dowód stawki”. Tutaj nie ma kopania. Zamiast tego, użytkownicy blokują (czyli „stakują”) swoje monety jako gwarancję uczciwości. Im więcej stakujesz, tym większa szansa, że to Ty zatwierdzisz nowy blok i otrzymasz nagrodę.
Casper to technologia, która pomogła Ethereum przejść z PoW na PoS.
Co to jest Ethereum Casper?
Casper to seria aktualizacji zaprojektowanych, by zwiększyć skalowalność, bezpieczeństwo i efektywność Ethereum, a także ograniczyć jego wpływ na środowisko. Casper był kluczowym etapem przejścia Ethereum do tzw. Ethereum 2.0 – obecnie znanego po prostu jako Ethereum po wdrożeniu “The Merge”.
Casper istniał w dwóch głównych wersjach:
-
Casper FFG (Friendly Finality Gadget) – pierwsze ogniwo przejściowe między PoW a PoS. Pozwalało na „hybrydowe” działanie sieci, gdzie nowe bloki były tworzone jeszcze przez PoW, ale zatwierdzane już według zasad PoS.
-
Casper CBC (Correct-by-Construction) – bardziej teoretyczna wersja, rozwijana przez dewelopera Vlada Zamfira. Zajmowała się projektowaniem bezpiecznego i elastycznego systemu konsensusu PoS.
Jak wyglądał proces przejścia na PoS?
Ethereum przeszło przez kilka faz:
Faza 0 – Beacon Chain
W grudniu 2020 r. uruchomiono Beacon Chain – osobny łańcuch, który zaczął koordynować walidatorów PoS. Był to pierwszy krok do pełnego przejścia, ale nie przetwarzał jeszcze transakcji Ethereum.
Faza 1 – Sharding (planowana)
W tej fazie sieć Ethereum ma zostać podzielona na wiele mniejszych części, tzw. shardów, które będą działały równolegle. Dzięki temu Ethereum ma zyskać ogromną skalowalność. Na dzień dzisiejszy (kwiecień 2025), sharding jest nadal w fazie testów i nie został jeszcze wdrożony w pełnej formie.
Faza „The Merge” – przejście na PoS (zrealizowane)
We wrześniu 2022 r. Ethereum oficjalnie przeszło z PoW na PoS, rezygnując z kopania raz na zawsze. To wydarzenie nazwano „The Merge” i było najważniejszym punktem w historii projektu Casper.
Dlaczego PoS i Casper to takie przełomowe zmiany?
1. Mniej energii, większa efektywność
Dzięki PoS Ethereum zużywa ponad 99% mniej energii niż wcześniej. Nie potrzebuje już koparek ani ogromnej mocy obliczeniowej.
2. Większa skalowalność
PoS otwiera drogę do wdrożenia shardingu i większej liczby transakcji przetwarzanych równolegle.
3. Bezpieczeństwo i decentralizacja
PoS zmniejsza ryzyko ataku 51%, ponieważ nie wystarczy już tylko kontrolować moc obliczeniową – trzeba mieć rzeczywisty udział w sieci (czyli Ether w stakingu).
4. Stabilność i inflacja pod kontrolą
Po przejściu na PoS, Ethereum ograniczyło emisję nowych monet. W połączeniu z mechanizmem spalania części opłat (EIP-1559), sieć zbliża się do modelu deflacyjnego.
Czy Casper nadal istnieje?
Dziś nazwa Casper nie jest już powszechnie używana w kontekście aktualnego Ethereum. Projekt ten został wchłonięty w szerszy proces transformacji sieci, zwłaszcza w The Merge. Jednak jego idee i mechanizmy nadal są fundamentem Ethereum, jakie znamy dzisiaj.
Podsumowanie
Casper był kluczowym krokiem w ewolucji Ethereum – pomógł zmienić sposób, w jaki sieć działa, przetwarza dane i reaguje na potrzeby użytkowników.
To właśnie dzięki Casperowi i technologii PoS Ethereum stało się szybsze, tańsze, bezpieczniejsze i znacznie bardziej przyjazne dla środowiska. Choć dziś mówimy już raczej o The Merge i Ethereum po przejściu na PoS, dziedzictwo Caspera wciąż działa w tle i wpływa na przyszłość Web3.
Rozpocznij swoją przygodę z kryptowalutami na Kanga Exchange
