36. Algorytmiczne stablecoiny – wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć

Stablecoiny, czyli cyfrowe odpowiedniki dolarów, euro czy złota, odgrywają dziś kluczową rolę w świecie kryptowalut. Dla wielu są czymś w rodzaju “bezpiecznej przystani” – chronią przed zmiennością rynku i umożliwiają sprawne poruszanie się po świecie DeFi. Ale jest pewien szczególny rodzaj stablecoinów, który działa zupełnie inaczej niż pozostałe – mowa o stablecoinach algorytmicznych.

Brzmi technicznie? Spokojnie – zaraz wszystko stanie się jasne.

Stablecoiny w skrócie

Zacznijmy od podstaw. Stablecoin to rodzaj kryptowaluty, która ma utrzymywać stałą wartość – najczęściej na poziomie 1 dolara amerykańskiego. Dzielimy je na cztery typy:

1. Zabezpieczone walutą fiat – np. USDT czy USDC, wspierane przez rzeczywiste dolary w banku.

2. Zabezpieczone towarami – np. złotem czy nieruchomościami.

3. Zabezpieczone kryptowalutami – np. DAI, który wymaga nadzabezpieczenia ETH.

4. Algorytmiczne stablecoiny – które nie mają żadnego “fizycznego” zabezpieczenia.

To właśnie ten ostatni typ dziś nas interesuje.

Algorytmiczne stablecoiny – o co chodzi?

Zamiast trzymać dolary w sejfie, algorytmiczne stablecoiny opierają się wyłącznie na kodzie. To inteligentne kontrakty decydują, kiedy emitować nowe tokeny, a kiedy je spalać (czyli usuwać z obiegu), aby utrzymać wartość stablecoina blisko 1 dolara.

W praktyce wygląda to tak:

• Jeśli cena stablecoina rośnie powyżej 1 USD – algorytm „drukuje” nowe tokeny, żeby zwiększyć podaż i zbić cenę.

• Jeśli cena spada poniżej 1 USD – tokeny są spalane, co ogranicza podaż i podnosi wartość.

Wszystko to dzieje się bez udziału banków, firm czy scentralizowanych podmiotów. Wszystko opiera się na automatycznym działaniu kodu i zasad rynkowych.

Jak to działa technicznie?

Większość algorytmicznych stablecoinów korzysta z dwóch tokenów:

• Jeden to sam stablecoin (np. AMPL, ESD, FRAX).

• Drugi to token zarządzający, który pomaga regulować podaż stablecoina i daje użytkownikom wpływ na działanie systemu.

Wyróżniamy trzy główne modele:

1. Rebasing – system automatycznie aktualizuje saldo tokenów w portfelu użytkownika, bez zmiany ich liczby w obiegu (np. Ampleforth).

2. Seigniorage – dwa tokeny: stablecoin i token „inwestorski”. Drugi motywuje użytkowników do balansowania podaży (np. Empty Set Dollar).

3. Fractional – połączenie algorytmu i zabezpieczenia (np. FRAX), gdzie część wartości stablecoina oparta jest na rezerwach, a część na kodzie.

Zalety i wyzwania

Plusy:

• Brak rezerw – nie trzeba trzymać dolarów w banku.

• Pełna decentralizacja – wszystko dzieje się na blockchainie.

• Przejrzystość – kod jest publiczny i każdy może go sprawdzić.

• Stabilność cen – teoretycznie zbliżona do dolara.

Minusy:

• Zależność od popytu – bez użytkowników i aktywności, algorytmy mogą się załamać.

• Możliwość de-peggingu – cena może oderwać się od dolara, jak to miało miejsce w przypadku wielu projektów.

• Panikujące rynki – przy masowej sprzedaży tokenów system może nie nadążyć z reakcją.

Czy można ufać algorytmicznym stablecoinom?

Odpowiedź brzmi: z ostrożnym optymizmem. Z jednej strony oferują innowacyjne podejście do cyfrowych finansów. Z drugiej – historia pokazała, że niektóre z nich (np. Terra/LUNA) potrafią się zawalić w ciągu kilku dni.

Ich skuteczność zależy od jakości algorytmu, wielkości społeczności oraz przejrzystości projektu.

Przykłady popularnych projektów:

• Frax (FRAX) – hybryda częściowego zabezpieczenia i algorytmu.

• Ampleforth (AMPL) – wykorzystuje model rebasing.

• Empty Set Dollar (ESD) – eksperyment z modelem seigniorage.

• Terra (UST) – spektakularne załamanie z 2022 roku.

Podsumowanie

Algorytmiczne stablecoiny to futurystyczna wizja cyfrowego pieniądza – zdecentralizowanego, elastycznego, bez fizycznego zaplecza. Ale jak każda technologia eksperymentalna, niosą ze sobą ryzyko. Jeśli chcesz z nich korzystać, zrozum dobrze, jak działają – zanim zainwestujesz.