10. Cyfrowe prawo własności

Analizując dziedzinę cyfrowego prawa własności, nie sposób pominąć związku z NFT i tokenizacją. Warto podkreślić, że sam token staje się cyfrowym prawem własności do różnorodnych aktywów, takich jak papiery wartościowe, obejmujące na przykład udziały w firmach. Ten aspekt umożliwia handel na giełdzie oraz przeprowadzanie pierwotnych emisji, znanych jako tokenizacja.

Przy analizie giełd blockchainowych (DEX’ów) zauważalne jest, że są one w pełni zdominowane przez kryptowaluty, a same giełdy są zasiedlone przez różnorodne tokeny. Te ostatnie reprezentują rzeczywiste wartości, a krypto-tokeny niosą ze sobą cyfrowe prawa własności do wielu aktywów.

Przewiduje się, że w przyszłości zyskają one jeszcze większą popularność. Dlaczego? Ponieważ w pewnym momencie procesy związane z zapisami do praw własności będą miały miejsce na blockchainie. To zwiększy efektywność i wiarygodność tych operacji.

Czym jest token, a czym tokenizacja? 

W kontekście cyfrowego prawa własności, istotne jest precyzyjne rozróżnienie między dwoma kluczowymi pojęciami. Definicja prawna tokena nie została jeszcze w pełni sprecyzowana. W świecie kryptowalut, token ogólnie przyjmuje się jako umowną jednostkę rozliczeniową, nadającą jednocześnie właścicielowi określone uprawnienia. Zakupujemy tokeny i handlujemy nimi na giełdzie, a same powstają na blockchainie innej kryptowaluty. Ze względu na różnorodne funkcje, jakie pełnią, tokeny nie posiadają jednoznacznej, prawnej definicji, co sprawia, że są uznawane za rodzaj znaku legitymacyjnego. To zjawisko jest nieco skomplikowane głównie z powodu tego, że rynek tokenów i związanych z nimi NFT to stosunkowo młody obszar, który dopiero się kształtuje, a wraz z nim ewoluują powiązane regulacje. Również rodzaj i funkcje, jakie pełni konkretny token, mają wpływ na jego status prawny, ale o tym za chwilę ☺.

Nie będzie to dla Ciebie zaskoczeniem, gdy powiemy, że tokenizacja również nie posiada jednej jasno określonej definicji prawnej. Jest to proces cyfryzacji czegoś (np. firmy, projektu, nieruchomości, licencji) poprzez wykorzystanie technologii blockchain i reprezentację tego dobra lub aktywa w formie tokenu.

Tokeny – podział 

Teraz przyjrzymy się podstawowym rodzajom tokenów, co ułatwi nam zrozumienie omawianego tematu.

1. Tokeny płatnicze: Stanowią rodzaj alternatywy dla tradycyjnej waluty, służąc wyłącznie do dokonywania płatności za dobra lub usługi w ramach ekosystemu danego aktywa cyfrowego. Projekty tokenizacyjne stanowią dobry przykład wykorzystania tego rodzaju tokenów, które odzwierciedlają cyfrową wartość.
2. Tokeny użytkowe: Pozwalają na nabycie konkretnego dobra lub usługi oferowanej przez wydawcę tokenu. Są one dystrybuowane w ramach procesu ICO (Initial Coin Offering).
3. Tokeny inwestycyjne: Służą do inwestowania w określony podmiot, który jest emitentem.
4. Tokeny mieszane: Stanowią ostatni rodzaj, łącząc w sobie cechy wszystkich trzech wcześniej wymienionych tokenów.

NFT, a cyfrowe prawo własności 

Rozumiejąc już wyraźny podział tego rodzaju aktywów, zdajesz sobie sprawę, w jaki sposób doskonale odzwierciedlają one cyfrowe prawa własności. Uogólniając, w zależności od rodzaju, token jest przypisany do konkretnego dzieła, przechowywanego w formie cyfrowej. Jako użytkownik, w dowolnej chwili możesz stać się posiadaczem określonego zasobu.

Obecnie obserwujemy trwający boom na NFT, gdzie przedmioty, obrazy i inne elementy, przekształcone w cyfrowe tokeny, osiągają wartość w milionach dolarów. NFT oddają atmosferę galerii sztuki, sklepów czy muzeów, podobnie jak DeFi odwzorowuje funkcje banków przy udzielaniu czy zaciąganiu pożyczek. Co istotne, wszystko to dzieje się bez konieczności pośrednictwa. Niewymienialne tokeny bezpośrednio łączą twórcę NFT z nabywcą jego dzieła.

NFT to specyficzny rodzaj tokenów, które są niepodzielne i niezmienne. Stąd ich nazwa – niewymienialne tokeny. To, co je wyróżnia, to fakt, że są one odporne na podrobienie. Transakcje pomiędzy twórcą a nabywcą są określane jako “dobra cyfrowe”, niezależnie od tego, czy obejmują muzykę, nieruchomości, animacje czy gry. Aktywa cyfrowe zyskują coraz większą popularność i wartość w porównaniu do aktywów fizycznych.

Prawa artystów do swoich dzieł 

Zauważamy wówczas, że wykorzystanie NFT może odegrać kluczową rolę na rynku dzieł sztuki i przedmiotów kolekcjonerskich. Na przykład, w przemyśle muzycznym, który boryka się z wyzwaniami związanymi z uwierzytelnianiem dzieł swoich artystów (plik MP3 jest łatwy do odtworzenia), NFT może skutecznie rozwiązać ten problem. Oferuje on możliwość sprzedaży dzieła artysty, co zabezpiecza jego twórczość na podstawie uproszczonej umowy.

Faktycznie, nawet jeśli oryginalny plik można skopiować, zarejestrowana w łańcuchu bloków oryginalna wersja może zagwarantować unikalność dzieła. W rezultacie artyści zyskują obronę swojej własności intelektualnej, co umożliwia im większą kontrolę nad prawami autorskimi. Ten rodzaj tokena może nawet stanowić nowe źródło dochodu dla wielu artystów. Wprowadzenie tego nowego systemu może znacząco wpłynąć na cały sektor kultury.

NFT w sektorze sportowym 

NFT znajdują także zastosowanie w obszarze sportowym. Przykładowo, tokeny “NBA Top Shot”, oferowane przez samą National Basketball Association, to autentyczne filmy z niezapomnianymi momentami z gier NBA, które można sprzedać za znaczne sumy (nawet kilka milionów dolarów). Dzięki temu stają się własnością fanów, którzy mogą dumnie posiadać oficjalne wspomnienie związane z ich ulubionym sportem. Niewymienne tokeny mogą również reprezentować kolekcjonerskie karty graczy w wielu innych dyscyplinach sportowych poza koszykówką.

NFT w branży gier 

Jest to niewątpliwie branża, która rozwija się najszybciej pod względem technologii NFT. W tej dziedzinie sprzedaż tych tokenów może przybierać różnorodne formy, reprezentując postacie, fragmenty terytorium na mapie, skórki, czy nawet mapy gier. Również tutaj zapewniają one autentyczność cyfrowego obiektu, aprobując jego rzadkość oraz wartość. Technologia blockchain w obszarze gier wideo przeżywa obecnie ogromny wzrost, z wieloma Initial Coin Offerings (ICO) związanych z grami w sieci Ethereum i ponad miliardem dolarów inwestycji, które już zostały przypisane do sektora gier.

Przykłady zastosowania NFT:

Przeanalizujmy teraz kilka przykładów NFT, które pokazują, jak te cyfrowe aktywa są sprzedawane za kwoty wielokrotnie przewyższające tradycyjne dzieła sztuki.

1. Beeple i kolekcja EVERYDAYS: THE FIRST 5000 DAYS: Sprzedana za prawie 70 mln dolarów, ta kolekcja obejmuje 5000 pierwszych dni cyfrowych dzieł sztuki.
2. Pierwszy Tweet Jacka Dorsey’a: Za 2,5 mln USD, ten pierwszy tweet, będący swoistą historią technologii, został sprzedany w formie obrazka NFT.
3. Kolekcja Ricka i Morty’ego: Obrazki Justina Roilanda z tej popularnej bajki zostały sprzedane za 1 300 ETH.
4. NFT CryptoPunks: Kolekcja 10 000 rozpikselowanych awatarów, przedstawiających różne postacie, od kosmitów po małpy, została sprzedana za niemal 8 mln dolarów.
5. Dragon CryptoKitty: Postać kota z gry CryptoKitties została sprzedana za ponad milion dolarów.
6. Ziemia w grze blockchainowej Axie Infinity: Nieruchomość w tej grze osiągnęła cenę ponad 1,5 mln dolarów.
7. Hashamaski: Kolekcja 16 000 unikalnych hashmasków od 70 artystów z całej Europy, sprzedana za 420 ETH.
8. Nyan Cat: Popularny mem z czasów dzieciństwa, sprzedany za 300 ETH przez jego twórcę Chrisa Torresa.
9. Album “When You See Yourself” zespołu King of Leon: Oprócz tradycyjnych form dostępu, album został także sprzedany jako kolekcja tokenów NFT, potwierdzając nabycie oryginalnego pliku od zespołu.
10. Grafika “Heir to the Throne: NFT in Celebration 25th Anniversary Jay-Z’s Reasonable Doubt”: Stworzona przez Derrica Adamsa, grafika inspirowana muzyką Jay-Z, została sprzedana w formie NFT.
11. Saga Tical World od Method Mana: Antologia komiksowa, sprzedawana w postaci niewymienialnych tokenów, umożliwiając nabywcy wybór opowieści obrazkowej, wizualizacji lub warstwy dźwiękowej.
12. Kolekcja ubrań Dolce and Gabbana: Słynny dom mody również wydał swoje NFT w postaci kolekcji ubrań.
13. NFT w sporcie: Drużyny piłkarskie i piłkarze emitują tokeny, dając kibicom prawa do gadżetów z logotypami czy możliwość głosowania w kwestiach dotyczących klubu.
14. NFT Chicago Bulls: Popularna drużyna koszykarska sprzedaje nagrania video z sukcesami z lat 1991-1998 w postaci NFT.

Warto zauważyć, że nabywając NFT, nie nabywamy praw autorskich do danego produktu. Posiadamy jedynie cyfrowe prawo własności, a możliwość modyfikacji czy kopiowania należy wyłącznie do twórcy. Inwestując w NFT, stajemy się kolekcjonerami wirtualnych, limitowanych edycji, zyskując jedynie dostęp do pliku cyfrowego od twórcy.

Podsumowanie 

Rynek NFT dynamicznie się rozwija i wciąż ewoluuje pod kątem regulacji. Niemniej jednak NFT posiada wiele zalet w porównaniu do tradycyjnych dzieł sztuki, takich jak elastyczność, niezniszczalność, dostępność i łatwość w sprzedaży. Kupno tokena reprezentującego dzieło sztuki, na przykład obrazu Van Gogha, jest zdecydowanie prostsze niż transport fizycznego dzieła. Jednakże, przed zainwestowaniem w tokeny kolekcjonerskie zawsze warto dokładnie zbadać ich autentyczność. Zasada ostrożności nakazuje niewydawanie więcej, niż jesteśmy gotowi stracić.

Rozwijająca się technologia cyfrowa oferuje coraz więcej narzędzi do uwierzytelniania towarów, zarówno fizycznych, jak i cyfrowych. Pomimo oczekiwanej kreacji nowych miejsc pracy wokół tego systemu, prawdopodobne jest również konieczność stworzenia środowiska prawno-regulacyjnego, które ureguluje prawa i kodeksy dotyczące tytułów posiadanych przez te tokeny.

Kupuj, sprzedawaj i wymieniaj na Kanga Exchange!

Przejdź do quizu