Napisano przez
Aleksander Boniewski
Data publikacji
Inwestowanie to kluczowa decyzja, którą każdy z nas musi podjąć w kontekście przyszłości finansowej. Jedną z opcji, z którą spotykamy się obligatoryjnie, jest ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych), będący podstawą polskiego systemu emerytalnego. Jednak w ostatnich latach coraz więcej osób rozważa alternatywy dla ZUS, w tym inwestowanie w kryptowaluty poprzez strategie takie jak DCA (Dollar-Cost Averaging). W tym artykule porównamy tradycyjne oszczędzanie w ZUS z możliwością regularnych inwestycji właśnie na przykładzie DCA i kryptowalut.
Dlaczego nie warto „inwestować” w ZUS?
Zacznijmy od tego, że ZUS nie jest tak naprawdę inwestycją w klasycznym sensie. To system redystrybucyjny, w którym obecnie pracujący finansują emerytury osób starszych. Istnieje kilka kluczowych argumentów, które podważają sens oddawania dużej części swoich zarobków do ZUS-u w porównaniu z alternatywami rynkowymi:
- Brak kontroli nad środkami
Środki wpłacane do ZUS są de facto oddawane państwu. W przeciwieństwie do prywatnych inwestycji, nie masz możliwości zarządzania nimi, zmiany strategii ani przeniesienia kapitału, co ogranicza elastyczność w planowaniu finansowym. - Niska stopa zwrotu
ZUS oferuje stopę zwrotu, która w wielu przypadkach nie nadąża za inflacją. Długoterminowo, wartość realna pieniędzy, które będziesz otrzymywać po osiągnięciu wieku emerytalnego, może być znacznie niższa niż wkład, jaki włożyłeś w system przez całe życie. - Zależność od decyzji politycznych
Wartość i stabilność emerytur z ZUS zależy od kondycji gospodarki oraz decyzji rządowych. Zmieniające się przepisy mogą wpłynąć na wysokość świadczeń, a starzenie się społeczeństwa oraz malejąca liczba osób w wieku produkcyjnym stanowią zagrożenie dla przyszłych emerytur. - Brak dziedziczenia
W przypadku śmierci osoby ubezpieczonej, środki z ZUS nie są dziedziczone w pełnej kwocie.
W przeciwieństwie do prywatnych inwestycji, które mogą być przekazane spadkobiercom, twoje wpłaty do ZUS znikają w systemie.
Przykładowo, przeciętne miesięczne świadczenie emerytalne w Polsce wynosi obecnie około 3 200 PLN brutto, co daje około 2 700 PLN netto miesięcznie. Przy założeniu, że ktoś przez całe życie wpłaca do ZUS około 1 000 PLN miesięcznie przez 40 lat pracy, całkowita suma składek wyniosłaby 480 000 PLN. Teoretycznie, po 20 latach pobierania emerytury, czyli w wieku 85 lat, osoba taka otrzymałaby od ZUS około 648 000 PLN (zakładając, że emerytura wynosi 2 700 PLN netto miesięcznie przez 240 miesięcy).
Jednak warto uwzględnić inflację. Jeśli inflacja wynosi średnio 3-5% rocznie, realna wartość świadczenia emerytalnego spada, a faktyczna siła nabywcza tych pieniędzy będzie dużo niższa w przyszłości.
Innymi słowy, “inwestowanie” w ZUS, chociaż obowiązkowe, często nie zapewnia wystarczającego zabezpieczenia na emeryturze, co skłania coraz więcej osób do poszukiwania alternatywnych sposobów budowania kapitału. Jedną z popularnych strategii jest Dollar-Cost Averaging (DCA), czyli systematyczne inwestowanie stałych kwot w wybrane aktywa, np. kryptowaluty.
Czym jest DCA?
Dollar-Cost Averaging (DCA) to strategia inwestycyjna polegająca na regularnym inwestowaniu stałej kwoty w określone aktywa finansowe, niezależnie od ich aktualnej ceny rynkowej. W kontekście kryptowalut, DCA oznacza, że co miesiąc (lub w innym regularnym cyklu) kupujemy określoną ilość kryptowaluty za ustaloną kwotę. W długim okresie czasowym taka strategia pozwala na zniwelowanie wahań cenowych i uzyskanie średniego kosztu zakupu aktywa.
Jak działa DCA?
- Regularność inwestowania – Niezależnie od bieżących warunków rynkowych, DCA zakłada regularne inwestowanie. Na przykład, jeśli decydujemy się inwestować 500 PLN miesięcznie w Bitcoina, kupujemy za tę kwotę kryptowalutę co miesiąc bez względu na jej cenę.
- Minimalizacja wpływu emocji – Wahania cen na rynku, szczególnie kryptowalut, mogą wywoływać u inwestorów chęć szybkiego zakupu w momencie wzrostów lub sprzedaży w panice podczas spadków. DCA pozwala uniknąć emocjonalnych decyzji i skupić się na długoterminowym celu.
- Średni koszt zakupu – Dzięki regularnemu kupowaniu, inwestor nabywa więcej jednostek aktywa, gdy jego cena jest niska, a mniej, gdy cena jest wysoka. W rezultacie uzyskuje średnią cenę zakupu, która może być korzystniejsza niż próby „wyczucia rynku”.
Przykład Bitfilar – blog o tworzeniu emerytury w kryptowalutach
BitFilar to blog, w którym autor opisuje proces tworzenia koszyka emerytalnego za pomocą kryptowalut. Zdaje on sobie bowiem sprawę, że ZUS, mimo iż obowiązkowy i państwowo gwarantowany, nie zapewnia realnych zysków, które pozwoliłyby na spokojną i dostatnią emeryturę. Jest to głównie spowodowane tym, że wpłacane do ZUS składki nie są inwestowane w rynek kapitałowy, lecz redystrybuowane w systemie, co oznacza, że oszczędzający nie mają szans na realne pomnożenie swojego kapitału. ZUS działa według bieżących potrzeb, a nie długoterminowego pomnażania środków.
Teraz przyjrzyjmy się przykładom inwestowania w kryptowaluty, takim jak Bitcoin. BitFilar często odnosi się do strategii DCA, czyli regularnego inwestowania stałej kwoty w kryptowaluty co miesiąc, bez względu na bieżącą cenę rynkową.
Załóżmy, że inwestujesz 500 PLN miesięcznie w Bitcoina przez 10 lat, co daje łącznie wpłatę w wysokości 60 000 PLN. Jak mogłoby to wyglądać na przestrzeni czasu? Średnioroczny wzrost wartości Bitcoina od momentu jego powstania wynosił około 200%, jednak dla bardziej konserwatywnego podejścia możemy założyć 20% roczny wzrost (co jest historycznie niską wartością w przypadku Bitcoina). Z takim wzrostem, Twoje 500 PLN miesięcznych inwestycji po 10 latach mogłoby przekształcić się w 221 000 PLN, co jest niemal czterokrotnością zainwestowanej kwoty. To ogromny kontrast w porównaniu do ZUS, gdzie nie ma możliwości wygenerowania takich zysków.
Co więcej, przy jeszcze wyższym wzroście wartości, jak 50% rocznie (wartość typowa dla kryptowalut w fazach hossy), Twoje inwestycje mogłyby wzrosnąć do 1 153 000 PLN po 10 latach. Nawet uwzględniając wysoką zmienność kryptowalut, która powoduje zarówno wzloty, jak i upadki, taka długoterminowa strategia może znacznie zwiększyć wartość Twoich oszczędności.
Innym ważnym aspektem, który BitFilar często podkreśla, jest wpływ inflacji na tradycyjne oszczędności. Środki zgromadzone w ZUS są silnie podatne na inflację – choć teoretycznie emerytury są waloryzowane, w praktyce realna wartość tych świadczeń maleje wraz z upływem czasu, zwłaszcza gdy inflacja przewyższa stopę waloryzacji. Dla porównania, kryptowaluty takie jak Bitcoin mają wbudowaną deflacyjną naturę. Z uwagi na ograniczoną podaż (Bitcoin ma limit 21 milionów jednostek), jego wartość nie jest narażona na „dodruk” w taki sam sposób jak tradycyjne waluty. W rezultacie, Bitcoin nie tylko zabezpiecza kapitał przed inflacją, ale może również go pomnażać.
Dla przykładu, w 2010 roku 1 Bitcoin był wart zaledwie kilka centów, a w październiku 2023 roku osiągnął wartość około 150 000 PLN. Osoba, która 10 lat temu zainwestowała 500 PLN w Bitcoina, dziś miałaby kapitał wart setki tysięcy, jeśli nie miliony złotych.
W przeciwieństwie do ZUS, środki inwestowane w kryptowaluty mogą być w pełni kontrolowane i dziedziczone. Jeśli wpłacimy przez lata do ZUS 200 000 PLN, a osoba umrze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, środki te nie wrócą do rodziny. Z kolei w przypadku inwestowania w kryptowaluty, cały zgromadzony kapitał może być przekazany spadkobiercom, co jest ogromną przewagą nad systemem ZUS. Dodatkowo, w kryptowalutach masz pełną swobodę co do tego, jak i kiedy wypłacasz środki. Jeśli osiągniesz odpowiedni kapitał, możesz zakończyć inwestowanie lub wypłacić pieniądze wcześniej, co w przypadku ZUS jest niemożliwe.
Eksperyment na Bitfilar trwał od listopada 2021 do czerwca 2024, czyli 112 miesięcy. Od początku inwestycji autor kupił kryptowaluty za 29250 złotych. Wtedy, tj. w czerwcu tego roku były warte 959188.44 złotych.
Zatem stopa zwrotu wynosi: (959188.44/29250-1)*100% czyli 3179.28%!
Jak ustawić DCA na giełdzie Kanga?
Ustawienie DCA na Kandze jest proste i intuicyjne.
Po zalogowaniu się na koncie wchodzisz w rynek tokena lub assetu, który chcesz kupować za pomocą metody DCA.
Następnie klikasz “Zlecenia cykliczne” widoczne w prawym dolnym rogu na screenie.
Po tym ustawiasz preferowane parametry, czyli:
- wartość zlecenia, po jakiej cenie maksymalnej ma być kupowany (w momencie jej przekroczenia zakup nie będzie dokonywany)
- częstotliwość zleceń zakupu lub sprzedaży (np. codziennie, co tydzien, co godzinę)
- liczbę powtórzeń, inaczej ilość zakupów (przykładowo, ustawiając 30 przy zaznaczeniu codziennego kupnia, aset będzie kupowany przez miesiąc).
*pamiętaj, że danego dnia nie będziesz posiadać środków na zakup to zlecenie cyklicznie zostanie wyłączone
*pamietaj, żeby ustawić wartość zlecenia nie mniejszą niż minimalne zlecenie na tym rynku
Podsumowanie
DCA jest dynamiczną i obiecującą alternatywą wobec ZUS. Pozwala budować kapitał w bardziej efektywny sposób, z potencjalnie wyższymi zwrotami i większą kontrolą nad swoimi oszczędnościami. Dzięki strategii regularnych inwestycji, możemy uniknąć emocjonalnych decyzji i minimalizować wpływ wahań rynkowych. Choć ZUS oferuje pewność świadczeń, to nie daje możliwości realnego pomnażania kapitału, co w dobie inflacji i rosnących potrzeb na emeryturze staje się coraz większym problemem.
Dzięki DCA, inwestując w aktywa o wysokim potencjale wzrostu, jak kryptowaluty, możemy lepiej przygotować się na przyszłość finansową, zabezpieczając swoje oszczędności przed inflacją i systemowymi ograniczeniami emerytalnymi.
Zastrzeżenie o ryzyku: wszelkie informacje prezentowane w tym artykule nie są poradą inwestycyjną. Należy zwrócić też uwagę na zalety ZUS oraz wady kryptowalut. Zaletą ZUS jest niewątpliwie pewność wypłat, gdyż te środki są w pewien sposób gwarantowane przez Państwo. Kryptowaluty natomiast mają dużą zmienność kursów oraz istnieje próg technologiczny wejścia. Pojawiają się też problemy techniczne jak choćby takie, że człowiek musi nauczyć się prawidłowo postępować z portfelami kryptowalutowymi. Napewno kryptowaluty będą się rozwijać, będą stawały się po prostu coraz popularniejsze w społeczeństwie. Każdy jednak musi sobie sam odpowiedzieć na pytanie czy akceptuje ryzyka oraz podjął odpowiednie środki, aby nauczyć się nimi bezpiecznie posługiwać.