Tokeny DAO oraz zdecentralizowane autonomiczne organizacje (DAO) są ściśle powiązane z dziedziną zdecentralizowanych finansów (DeFi) i cieszą się zbliżonym zainteresowaniem. Jednakże, wśród entuzjastów kryptowalut i technologii blockchain istnieją różnice co do oceny roli DAO.
Czy DAO to kolejny przełomowy element w świecie kryptowalut, który naprowadzi nas w kierunku pełnej decentralizacji w przyszłości? To jest możliwe. Warto zanurzyć się w temat i odpowiedzieć na istotne pytanie – czym dokładnie jest zdecentralizowana autonomiczna organizacja (DAO)?
Decentralized Autonomus Organization (DAO) – definicja
Ten rodzaj organizacji operuje na podstawie zestawu zasad zapisanych w kodzie, które są egzekwowane przez sieć komputerów. Aby zostać członkiem takiej organizacji, konieczne jest wcześniejsze zakupienie jej kryptowaluty. Tokeny w DAO pełnią kluczową rolę, umożliwiając posiadaczom udział w głosowaniach dotyczących propozycji lub aktualizacji danego protokołu, proporcjonalnie do ilości posiadanych tokenów.
Jak działa ten typ organizacji?
Odtwarza strukturę firmy, ale zasady i przepisy są tworzone za pomocą kodu open-source. Egzekwowanie tych zasad odbywa się za pomocą inteligentnych kontraktów.
Warto przypomnieć, że smart kontrakty to umowy, zaprogramowane do wykonania określonej czynności, jeśli spełnione zostaną określone warunki. Zazwyczaj to interesariusze zdecentralizowanej autonomicznej organizacji ustalają te warunki.
Należy podkreślić, że w DAO istnieje brak hierarchii. Organizacja zachęca swoich użytkowników rozproszonych w sieci do osiągania wspólnego celu. Kluczowym elementem DAO jest jej wewnętrzny kapitał, który służy do motywowania użytkowników i zapewnienia efektywnego funkcjonowania organizacji.
Ciekawostka: Po ustaleniu zestawu zasad i zaprogramowaniu ich w inteligentnych kontraktach, DAO przechodzi do fazy finansowania. Każdy, kto chce uzyskać do niej dostęp, może w niej uczestniczyć.
Zalety i korzyści DAO
Przede wszystkim, pełna decentralizacja stanowi kluczową zaletę. Każdy członek organizacji ma niemal równy głos w podejmowaniu istotnych decyzji, jednakże jego wpływ zależy od ilości posiadanych tokenów. Im więcej kryptowaluty, tym większy wpływ danego interesariusza. Niemniej jednak, siła głosów pozostaje rozproszona, co skutecznie zapobiega skoncentrowaniu władzy w rękach jednej osoby.
Po drugie, uczestnictwo odgrywa istotną rolę. Kiedy członkowie DAO odczuwają, że ich głosy i zaangażowanie są traktowane uczciwie, zaczynają się silniej identyfikować z projektem. To skłania ich do aktywnego wykorzystywania swoich tokenów w sposób korzystny dla organizacji, poprzez oddawanie głosów czy nawet ich spalanie.
Publiczność to kolejny istotny element. W DAO praktycznie nic nie pozostaje ukryte. Dzięki wykorzystaniu oprogramowania open-source, oddane głosy są publicznie dostępne. To zapewnia każdemu użytkownikowi poczucie odpowiedzialności za społeczność, co sprawia, że głosujący są ostrożni, aby nie nadszarpnąć swojej reputacji.
Ostatnią kluczową zaletą DAO jest budowanie zaangażowanej społeczności. Zdecentralizowane autonomiczne organizacje umożliwiają ludziom z różnych zakątków świata współpracę i wspólne dążenie do celów. Wystarczy jedynie połączenie internetowe i tokeny zarządzania, co otwiera szerokie perspektywy innowacyjnego rozwoju zarówno dla samej organizacji, jak i dla jej członków.
Wady DAO
Proces podejmowania decyzji w DAO jest czasochłonny, zwłaszcza gdy liczba uczestników danego głosowania jest wysoka, co automatycznie wydłuża jego trwanie.
DAO wymaga specjalistycznej wiedzy, nie tylko dotyczącej tokenów zarządzania, ale także obsługi nowoczesnych technologii. Skuteczne funkcjonowanie zdecentralizowanych organizacji wymaga biegłości w obszarze nowoczesnych technologii. Jeśli brakuje wiedzy na temat DAO lub ogólnie nowych technologii, uczestnictwo w tej społeczności może być trudne i niezalecane.
Organizacje, które nie są odpowiednio zabezpieczone lub nie przestrzegają odpowiednich protokołów bezpieczeństwa, stają się podatne na ataki. To poważne ryzyko, które może skutkować nawet kradzieżą rezerw finansowych.
Projekty i tokeny DAO, którym warto się przyjrzeć
Curve DAO
Funkcjonująca jako zdecentralizowana giełda i animator rynku (AMM), Curve DAO skupia się głównie na parach stablecoinów. Zyskała popularność dzięki skutecznemu zarządzaniu płynnością i intuicyjnej platformie. Użytkownicy mogą wymieniać stabilne ceny na stabilne tokeny ERC-20 i inne cyfrowe aktywa. Dodatkowo, deponując swoje stablecoiny w pulach płynności Curve DAO, uzyskują dodatkowe korzyści w postaci opłat transakcyjnych i nagród.
Lido Finance (LDO)
Jako stosunkowo młody projekt uruchomiony w 2020 roku, Lido Finance stanowi jedno z popularnych rozwiązań do płynnego stakowania kryptowalut opartych na konsensusie Proof-of-Stake. Jest obecnie jednym z największych protokołów DeFi, z TVL około 13,83 mld USD. Protokół umożliwia stakowanie dowolnej sumy aktywów w protokole i uzyskanie ich ztokenizowanej wersji, która może być wykorzystywana w protokołach DeFi w celu generowania pasywnego dochodu.
Uniswap (UNI)
Uniswap to zdecentralizowana giełda (DEX), na której użytkownicy mogą handlować aktywami krypto bez pośredników i złożonych ksiąg zamówień. Uruchomiony w 2018 roku w sieci Ethereum, protokół zrewolucjonizował handel kryptowalutami poprzez płynną i przyjazną dla użytkowników platformę. Kluczową cechą jest zautomatyzowany model animatora rynku (AMM), który umożliwia każdemu uczestniczyć jako dostawca płynności, wnosić wkład i zarabiać. Początkowo Uniswap umożliwiał wymianę tokenów ERC-20, a później został rozszerzony o standard BRP-20.
Aave (AAVE)
Aave, zwane również przyjaznymi duszkami, to zdecentralizowany protokół umożliwiający udzielanie i zaciąganie pożyczek bez udziału scentralizowanych organów. Zapewnia błyskawiczne pożyczki, zmienne stopy procentowe, obsługę wielu łańcuchów i interoperacyjność. Posiadacze tokenów zarządzają platformą, tworząc i głosując nad propozycjami dotyczącymi Aave, skarbca platformy i różnych aktualizacji.
Maker DAO
To również zdecentralizowana autonomiczna organizacja zbudowana na blockchainie Ethereum. Użytkownicy mogą pożyczać i generować stablecoiny DAI, deponując aktywa zabezpieczające w inteligentnych kontraktach. Posiadacze tokenów MKR zarządzają platformą, podejmując decyzje dotyczące parametrów protokołu, takich jak opłaty za platformę, stopy procentowe czy rodzaje zabezpieczeń.
Tokeny DAO – jaki jest ich cel w strukturze?
Na powyższych przykładach zauważamy różnorodność rodzajów DAO, z których każdy spełnia konkretne potrzeby i cele. Wśród nich znajdują się:
- Protokolarne DAO: Skupiające się na ustanawianiu i zarządzaniu protokołami blockchain, często związane z DeFi.
- Venture DAO: Inwestujące w projekty startupowe, dostarczając kapitał na rozwój innowacyjnych przedsięwzięć.
- Medialne DAO: Skoncentrowane na produkcji i dystrybucji treści medialnych, takich jak artykuły, filmy, czy podcasty.
- Rozrywkowe DAO: Oparte na branżach związanych z rozrywką, np. gry, koncerty, czy filmy.
- Grantowe DAO: Przyznające dotacje i granty na wsparcie różnych projektów.
I wiele innych. Ale co z tokenami? Tokeny w strukturze DAO są fundamentem długoterminowej wizji danego protokołu. Pełnią kluczową rolę w tworzeniu nagród i zachęt dla uczestników zdecentralizowanej autonomicznej organizacji, inspirując ich do aktywnego uczestnictwa w głosowaniach nad kierunkiem i rozwojem DAO. To właśnie tokeny stanowią główny motywator, który przyciąga użytkowników do platformy i skłania ich do inwestycji w sukces protokołu.
Proces alokacji i podaży tokenów DAO jest zależny od celów konkretnej platformy i preferencji społeczności. W każdym przypadku kluczowa jest zachowana równowaga między nagradzaniem użytkowników a zasileniem skarbca DAO.
Podsumowanie
Zdecentralizowane autonomiczne organizacje (DAO) stanowią kluczowy element rozwoju zdecentralizowanych protokołów. Pełnią rolę wspierającą poczucie przynależności i wspólnoty, jednocześnie skutecznie integrując interesy użytkowników i zachęcając do aktywnego zaangażowania w procesy decyzyjne.
Potencjał DAO jest ogromny. Niemniej jednak, każdy projekt niesie ze sobą swoje własne wyzwania i korzyści. Przed zdecydowanym zaangażowaniem się w autonomiczną organizację, zaleca się dokładne zrozumienie jej funkcjonowania, ocenę wad i zalet. W tej strukturze, role odgrywane przez tokeny są niezwykle istotne, odgrywając kluczową rolę w kształtowaniu mechanizmów działania.
