W miarę jak technologia blockchain i kryptowaluty zyskują na popularności, pojawiają się różne rodzaje tokenów, z których każdy ma swoje unikalne zastosowanie. Jednym z takich rodzajów tokenów są tzw. utility tokens, czyli tokeny użytkowe. Na dzisiejszej lekcji przyjrzymy się bliżej, czym są utility tokens, jakie mają zastosowanie i dlaczego stanowią istotny element ekosystemu kryptowalut. Zapraszamy do lektury!
Czym są Utility Tokens (tokeny użytkowe)?
To rodzaj cyfrowych aktywów, które zostały stworzone z myślą o dostarczaniu określonych usług lub funkcjonalności w ramach konkretnego projektu, lub platformy opartej na technologii blockchain. Innymi słowy, są to tokeny, posiadające wartość, umożliwiając dostęp do pewnych zasobów lub usług w ramach określonego ekosystemu kryptowalutowego. Utility tokens różnią się od innych rodzajów tokenów, takich jak na przykład security tokens czy soulbound tokens, które mają inne cele i funkcje.
Jedną z głównych różnic, pomiędzy tokenami użytkowymi a innymi kryptowalutami jest to, że nie można ich wydobywać. W przypadku utility tokens wszystkie są tworzone jednocześnie, a następnie dystrybuowane w sposób określony przez twórców danego projektu.
Tokeny użytkowe pomagają również w stworzeniu wewnętrznej ekonomii danego projektu. Są często sprzedawane, aby pozyskać fundusze na jego stworzenie lub rozwój.
Główne cechy utility tokens to:
- Funkcjonalność. Utility tokens pełnią określone funkcje w ramach danej platformy blockchain lub projektu. Mogą być wykorzystywane do uzyskania dostępu do usług, zakupu produktów, głosowania, udziału w gospodarce ekosystemu lub innych aktywności.
- Utility tokens nie reprezentują aktywów podstawowych, takich jak akcje czy surowce, i nie dają prawa do udziału w zyskach przedsiębiorstwa.
- Wyjątkowość. Każdy token użytkowy jest zazwyczaj stworzony z myślą o konkretnym projekcie lub platformie, co oznacza, że jego zastosowanie jest ograniczone do tego ekosystemu.
Przykłady zastosowań tokenów użytkowych
Utility tokens znajdują zastosowanie w różnych dziedzinach i projektach opartych na technologii blockchain. Oto kilka przykładów ich zastosowania, które warto znać:
Głosowanie i zarządzanie. Tokeny użytkowe mogą być wykorzystywane do głosowania w ramach projektów DAO (Decentralized Autonomous Organizations) lub do zarządzania danym ekosystemem. Posiadacze tych tokenów mogą uczestniczyć w procesach decyzyjnych i wpływać na rozwój projektu.
Zapewniają dostęp do określonych usług. Niektóre platformy oferują różne usługi, które można opłacać wyłącznie za pomocą tego typu tokenów. Przykłady to platformy streamingowe, gry online, czy zdecentralizowane serwisy społecznościowe.
Tokenizacja aktywów. W niektórych przypadkach utility tokens są używane do reprezentowania realnych aktywów, takich jak nieruchomości, sztuka czy inwestycje. Dzięki tokenizacji inwestorzy mogą zakupić udziały w tych aktywach za pomocą właśnie tych tokenów.
Niektóre projekty blockchain pozwalają nawet na delegowanie zasobów w zamian za utility tokens. Przykładem może być udostępnianie mocy obliczeniowej, przestrzeni dyskowej czy innych zasobów w zamian za wynagrodzenie w postaci tokenów użytkowych.
Nagrody i inne udogodnienia. Niektóre platformy nagradzają użytkowników tokenami użytkowymi za ich lojalność lub zachęcają do korzystania z ich usług, oferując nagrody w postaci tych tokenów.
Warto podkreślić, że zastosowania utility tokens są niezwykle zróżnicowane i zależą od konkretnego projektu lub platformy. Ich rola może się znacząco różnić w zależności od celów i funkcji, jakie mają spełniać w danym ekosystemie.
Przykłady tokenów użytkowych
W ekosystemie kryptowalut znajdziemy wiele przykładów tokenów użytkowych. My przyjrzymy się tym najważniejszym:
Basic Attention Token (BAT), używany w ekosystemie Brave. Tych tokenów użytkowych używamy, aby przekazać napiwek twórcom treści w przeglądarce Brave, czy innych aplikacjach współpracujących z BAT.
Chainlink (LINK). Chainlink to dostawca danych (wyrocznia), który łączy łańcuch bloków z zewnętrznymi dostawcami usług. LINK to token użytkowy, który służy do motywowania operatorów węzłów. Za swoje usługi, czyli przesyłanie danych do i z łańcucha bloków, otrzymują wynagrodzenie w postaci tokena LINK.
ADA, czyli natywny token projektu Cardano. Jest wykorzystywany do uiszczania opłat transakcyjnych w ekosystemie Cardano. Co więcej, posiadacze ADA otrzymują nagrody za stakowanie tych tokenów.
MANA. Token użytkowy używany w ekosystemie Decentraland Marketplace. Za jego pomocą możemy kupować i/lub handlować wirtualną ziemią czy innymi towarami w obrębie projektu.
BNB. To kolejny przykład tokena użytkowego, który jest przeznaczony głównie do opłat handlowych i transakcji na giełdzie Binance.
VET, czyli token użytkowy dla projektu VeChain. Jego celem jest przesyłanie wartości, pomiędzy zdecentralizowanymi aplikacjami działającymi w blockchainie VeChain.
Wyzwania dla tokenów użytkowych
Zaczynając swoją przygodę z tokenami użytkowymi, musisz wziąć pod uwagę kilka rzeczy. Oto one:
- Wyzwania. Tokeny użytkowe mogą być narażone na represje rządowe. W efekcie tokeny użytkowe zostaną potraktowane, jako papiery wartościowe. Takie zmiany skutecznie zaszkodziłoby temu rodzajowi tokenów.
- Utility tokens są łakomym kąskiem dla oszustów. W branży kryptowalut było już wiele przypadków, że twórcy tokenów użytkowych przeprowadzili ICO tylko po to, żeby zarobić pieniądze i zniknąć. W społeczności kryptowalutowej takie zachowanie powszechnie określamy jako rug pull.
- Wysokie opłaty transakcyjne. Niestety, większość tokenów użytkowych jest zbudowanych na blockchainie Ethereum. Co za tym idzie, wiąże się to z wysokimi opłatami za gas.
- Utility tokens są często używane do spekulacji.
- Powodzenie i sukces tokenów użytkowych powiązany jest z całym projektem. Utility tokens są przydatne tylko wtedy, kiedy służą danemu projektowi. Jeśli się on nie powiedzie, tokeny tracą wówczas całą swoją wartość i stają się nieprzydatne użytkownikom.
Podsumowanie
Utility tokens stanowią ważny element ekosystemu kryptowalut, umożliwiając dostęp do różnorodnych usług, funkcjonalności i aktywów w ramach projektów opartych na technologii blockchain. Ich unikalne zastosowanie sprawia, że są cennym narzędziem zarówno dla projektów blockchainowych, jak i dla użytkowników, którzy mogą korzystać z tych tokenów do różnych celów. W miarę rozwoju technologii blockchain można spodziewać się, że rola i zastosowanie tokenów użytkowych będzie się dalej rozwijać i ewoluować wraz z potrzebami rynku.
Warto jednak mieć na uwadze ich wyzwania i ograniczenia. Mimo swoich funkcjonalności, jak każde cyfrowe aktywo, tokeny użytkowe mają również wady. Są zależne od projektów kryptowalutowych, w obrębie których działają. Bez nich są wręcz bezużyteczne. Zanim więc zainwestujesz w utility tokens, dokładnie przyjrzyj się projektowi, do którego on przynależy.
