45. Czym są tokeny użytkowe i jakie mają zastosowanie w sektorze kryptowalut?

W miarę jak technologia blockchain i kryptowaluty zyskują na popularności, pojawiają się różne rodzaje tokenów, z których każdy ma swoje unikalne zastosowanie. Jednym z takich rodzajów tokenów są tzw. utility tokens, czyli tokeny użytkowe. Na dzisiejszej lekcji przyjrzymy się bliżej, czym są utility tokens, jakie mają zastosowanie i dlaczego stanowią istotny element ekosystemu kryptowalut. Zapraszamy do lektury!

Czym są Utility Tokens (tokeny użytkowe)?

To rodzaj cyfrowych aktywów, które zostały stworzone z myślą o dostarczaniu określonych usług lub funkcjonalności w ramach konkretnego projektu, lub platformy opartej na technologii blockchain. Innymi słowy, są to tokeny, posiadające wartość, umożliwiając dostęp do pewnych zasobów lub usług w ramach określonego ekosystemu kryptowalutowego. Utility tokens różnią się od innych rodzajów tokenów, takich jak na przykład security tokens czy soulbound tokens, które mają inne cele i funkcje.

Jedną z głównych różnic, pomiędzy tokenami użytkowymi a innymi kryptowalutami jest to, że nie można ich wydobywać. W przypadku utility tokens wszystkie są tworzone jednocześnie, a następnie dystrybuowane w sposób określony przez twórców danego projektu.

Tokeny użytkowe pomagają również w stworzeniu wewnętrznej ekonomii danego projektu. Są często sprzedawane, aby pozyskać fundusze na jego stworzenie lub rozwój.

Główne cechy utility tokens to:

1. Funkcjonalność. Utility tokens pełnią określone funkcje w ramach danej platformy blockchain lub projektu. Mogą być wykorzystywane do uzyskania dostępu do usług, zakupu produktów, głosowania, udziału w gospodarce ekosystemu lub innych aktywności.
2. Utility tokens nie reprezentują aktywów podstawowych, takich jak akcje czy surowce, i nie dają prawa do udziału w zyskach przedsiębiorstwa.
3. Wyjątkowość. Każdy token użytkowy jest zazwyczaj stworzony z myślą o konkretnym projekcie lub platformie, co oznacza, że jego zastosowanie jest ograniczone do tego ekosystemu.

Przykłady zastosowań tokenów użytkowych

Utility tokens pełnią kluczową rolę w ekosystemie blockchain, znajdując zastosowanie w różnych obszarach technologicznych i finansowych. Oto kilka głównych sposobów ich wykorzystania:

• Głosowanie i zarządzanie – Tokeny użytkowe często służą do zarządzania zdecentralizowanymi organizacjami autonomicznymi (DAO). Posiadacze takich tokenów mogą uczestniczyć w głosowaniach dotyczących zmian w protokołach, alokacji funduszy czy kierunku rozwoju projektu.
• Dostęp do usług i ekosystemów – Wiele platform blockchainowych wymaga posiadania określonych tokenów użytkowych do korzystania z usług, takich jak subskrypcje w zdecentralizowanych aplikacjach (dApps), dostęp do treści premium, uczestnictwo w grach opartych na technologii Web3 czy wykorzystanie narzędzi w zdecentralizowanych finansach (DeFi).
• Tokenizacja aktywów – Niektóre utility tokens pełnią funkcję tokenów reprezentujących rzeczywiste aktywa, takie jak nieruchomości, dzieła sztuki czy fundusze inwestycyjne. Dzięki temu inwestorzy mogą łatwiej kupować udziały w wartościowych aktywach bez potrzeby angażowania pośredników.
• Delegowanie zasobów – Projekty blockchainowe coraz częściej pozwalają użytkownikom na udostępnianie swoich zasobów (np. mocy obliczeniowej, przestrzeni dyskowej czy łączności internetowej) w zamian za nagrody w tokenach użytkowych. Tego typu rozwiązania stanowią podstawę dla zdecentralizowanych sieci obliczeniowych, takich jak Render Network czy Filecoin.
• Nagrody i programy lojalnościowe – Wiele platform wykorzystuje utility tokens do motywowania użytkowników poprzez systemy nagród. Mogą one być przyznawane za aktywność w sieci, staking, korzystanie z usług platformy czy polecanie nowych użytkowników.

Zastosowanie tokenów użytkowych jest dynamiczne i różni się w zależności od konkretnego projektu. Ich wartość wynika z funkcjonalności, jakie oferują, oraz popytu na ich wykorzystanie w ekosystemach, które obsługują.

Przykłady tokenów użytkowych 

W ekosystemie kryptowalut istnieje wiele tokenów użytkowych, które pełnią kluczowe role w różnych projektach i platformach. Oto kilka z najważniejszych:

• Basic Attention Token (BAT) – Używany w ekosystemie przeglądarki Brave, BAT służy jako forma wynagrodzenia dla twórców treści oraz nagród dla użytkowników oglądających reklamy. Jest jednym z najczęściej wykorzystywanych tokenów w branży cyfrowej reklamy.
• Chainlink (LINK) – Token użytkowy platformy Chainlink, służący do wynagradzania operatorów węzłów za dostarczanie zewnętrznych danych do smart kontraktów. Dzięki technologii wyroczni (oracles), Chainlink umożliwia integrację blockchaina z rzeczywistymi danymi.
• Cardano (ADA) – Natywny token sieci Cardano, wykorzystywany do opłat transakcyjnych i stakingu w systemie konsensusu Proof of Stake. Posiadacze ADA mogą delegować swoje środki i otrzymywać nagrody za udział w zabezpieczaniu sieci.
• Decentraland (MANA) – Główna waluta w Decentraland, jednej z największych platform metaverse. MANA pozwala użytkownikom kupować wirtualne nieruchomości, przedmioty oraz uczestniczyć w cyfrowych wydarzeniach i rozrywce.
• Binance Coin (BNB) – Token użytkowy giełdy Binance, wykorzystywany do płatności za transakcje na platformie oraz udziału w projektach Binance Launchpad. Posiadacze BNB mogą również korzystać ze zniżek na prowizje transakcyjne.
• VeChain (VET) – Token ekosystemu VeChain, stosowany w zarządzaniu łańcuchem dostaw i weryfikacji autentyczności produktów. Wykorzystywany przez przedsiębiorstwa do śledzenia pochodzenia i jakości towarów w czasie rzeczywistym.

Każdy z tych tokenów pełni unikalną funkcję i stanowi kluczowy element swoich ekosystemów, zapewniając użytkownikom dostęp do różnych usług i możliwości inwestycyjnych.

Wyzwania dla tokenów użytkowych 

Zaczynając swoją przygodę z tokenami użytkowymi, musisz wziąć pod uwagę kilka rzeczy. Oto one:

1. Wyzwania. Tokeny użytkowe mogą być narażone na represje rządowe. W efekcie tokeny użytkowe zostaną potraktowane, jako papiery wartościowe. Takie zmiany skutecznie zaszkodziłoby temu rodzajowi tokenów.
2. Utility tokens są łakomym kąskiem dla oszustów. W branży kryptowalut było już wiele przypadków, że twórcy tokenów użytkowych przeprowadzili ICO tylko po to, żeby zarobić pieniądze i zniknąć. W społeczności kryptowalutowej takie zachowanie powszechnie określamy jako rug pull.
3. Wysokie opłaty transakcyjne. Niestety, większość tokenów użytkowych jest zbudowanych na blockchainie Ethereum. Co za tym idzie, wiąże się to z wysokimi opłatami za gas.
4. Utility tokens są często używane do spekulacji.
5. Powodzenie i sukces tokenów użytkowych powiązany jest z całym projektem. Utility tokens są przydatne tylko wtedy, kiedy służą danemu projektowi. Jeśli się on nie powiedzie, tokeny tracą wówczas całą swoją wartość i stają się nieprzydatne użytkownikom.

Podsumowanie

Utility tokens stanowią ważny element ekosystemu kryptowalut, umożliwiając dostęp do różnorodnych usług, funkcjonalności i aktywów w ramach projektów opartych na technologii blockchain. Ich unikalne zastosowanie sprawia, że są cennym narzędziem zarówno dla projektów blockchainowych, jak i dla użytkowników, którzy mogą korzystać z tych tokenów do różnych celów. W miarę rozwoju technologii blockchain można spodziewać się, że rola i zastosowanie tokenów użytkowych będzie się dalej rozwijać i ewoluować wraz z potrzebami rynku.

Warto jednak mieć na uwadze ich wyzwania i ograniczenia. Mimo swoich funkcjonalności, jak każde cyfrowe aktywo, tokeny użytkowe mają również wady. Są zależne od projektów kryptowalutowych, w obrębie których działają. Bez nich są wręcz bezużyteczne. Zanim więc zainwestujesz w utility tokens, dokładnie przyjrzyj się projektowi, do którego on przynależy.