Blockchainowe wyrocznie odgrywają bardzo ważną rolę w całym, kryptowalutowym ekosystemie. Są to usługi osób trzecich, które dostarczają smart kontraktom informacje z zewnątrz. Na pewno prościej będzie to zrozumieć fanom Marvela. Pamiętacie Heimdalla? Strzegł on Bifrostu oraz widział i słyszał wszystko, co dzieje się na świecie, a tym samym dostarczał on wiadomości Asgardczykom. Heimdall to taka blockchainowa wyrocznia (Oracle), a Asgard to inteligentne kontrakty.
Wyrocznia Blockchain
Blockchainy i inteligentne kontrakty nie mają dostępu do informacji spoza swojej sieci. I to jest miejsce, gdzie pojawiają się wyrocznie. To ogniwo łączące dane spoza łańcucha bloków, z tymi w blockchainie. Wyrocznie (oracles) zwiększają zakres możliwości działania inteligentnych kontraktów. Bez nich smart kontrakty byłyby ograniczone i opierałyby swoje działanie tylko na danych z łańcucha bloków. Tym samym, nie byłyby wiarygodne. Oracles przesyłają różnorakie informacje: dane transakcyjne, zakończenia płatności, czy nawet odczyty temperatur.
W tym miejscu zaznaczmy ważną rzecz, którą musicie zapamiętać. Wyrocznia to nie jest źródło danych. To swego rodzaju filtr informacji, które napływają do ekosystemu. Weryfikuje i uwierzytelnia zewnętrzne dane. Co ciekawe, niektóre z nich oprócz przesyłania informacji kontraktom, mogą je również odesłać do źródeł zewnętrznych.
Jak to w świecie kryptowalut bywa – mamy wiele rodzajów wyroczni. W zależności od tego, jak zostały zaprojektowane, tak będą działać. Przygotuj notatnik, skup się. Zapraszamy do lektury.
Dlaczego stworzono wyrocznie?
Jak już wspomnieliśmy, wyrocznie łączą dane ze świata zewnętrznego z ekosystemem łańcucha bloków. Fachowo nazywamy to światem off-chain i on-chain. Jak wiesz, część blockchainów posiada swoje natywne kryptowaluty, używa się ich do transakcji, operacji na protokołach czy ułatwienia zarządzania. Inne, np. Ethereum dają nam możliwość stworzenia inteligentnego kontraktu. Dla utrwalenia – inteligentne kontrakty, to programy komputerowe w całości działające na podstawie protokół blockchain. Automatycznie wykonują określone działania, przy spełnieniu odpowiednich warunków. Ich zadania są wykonywane bez udziału osób trzecich i mogą zrealizować praktycznie każdą umowę.
Wyobraź sobie, że planujesz zakupić samochód za pomocą kryptowaluty. W celu realizacji takiej transakcji tworzy się prosty smart kontrakt, który działa mniej więcej w ten sposób: jako osoba A, przekazujesz środki kryptowalutowe osobie B, co powoduje przeniesienie własności pojazdu z osoby B na Ciebie. Warto zauważyć, że w tej transakcji nie ma żadnych pośredników. Jednak w tym konkretnym przypadku poza łańcuchem bloków istnieją dane zewnętrzne, które mogą potwierdzić udaną płatność lub dostarczyć dowód rejestracyjny pojazdu. W tym momencie wkraczają na scenę wyrocznie, pełniąc rolę rycerzy na białych koniach. Wyrocznie poszukują, weryfikują i uwierzytelniają te zewnętrzne dane, a następnie przekazują je do łańcucha bloków. Te informacje są następnie wykorzystywane do walidacji działania smart kontraktu. Dzięki temu procesowi można potwierdzić, że płatność została dokonana lub że własność samochodu została przeniesiona na odpowiednią osobę, co zapewnia bezpieczeństwo i uczciwość transakcji bez potrzeby zaufania do centralnych pośredników.
W jaki sposób wyrocznie są integrowane z inteligentnymi kontraktami?
Dodanie wyroczni odbywa się za pośrednictwem kontraktów MultiSig. Wymagają one podpisania inteligentnej umowy przez wiele stron. Można by odpowiednio zdefiniować, że osoby A i B chcą przetworzyć wymianę – ale powinno to być możliwe tylko wtedy, gdy zostaną spełnione określone warunki, dla których dane są dostarczane przez Oracle. Nawet jeśli A i B wykonają inteligentny kontrakt, zostanie on wykonany tylko wtedy, gdy warunek zostanie również spełniony, co można sprawdzić za pomocą danych wyroczni.
Typy wyroczni
Jak już wspomniano, wyrocznie różnią się pod względem cech i właściwości. W świecie wyroczni można wyróżnić kilka typów:
- Wyrocznie sprzętowe:
- Wyrocznie sprzętowe to te, które pozwalają pojedynczym kontraktom na interakcję z rzeczywistym światem. Przeznaczone są do uzyskiwania informacji z zewnątrz i dostarczania ich inteligentnym kontraktom. Dane te są zbierane przez urządzenia, takie jak skanery kodów kreskowych. Wyrocznie w tym przypadku działają jak tłumacze, przekładając informacje ze świata rzeczywistego na język zrozumiały dla inteligentnych kontraktów.
- Wyrocznie programowe:
- Wyrocznie programowe pobierają dane z internetowych źródeł informacji i przesyłają je do łańcucha bloków. Informacje te pochodzą z różnych baz danych, serwerów lub stron internetowych. Wyrocznie te są popularne, ponieważ umożliwiają przekazywanie danych w czasie rzeczywistym dzięki stałemu połączeniu z internetem.
- Wyrocznie przychodzące:
- Wyrocznia przychodząca przekazuje informacje z czujników zewnętrznych do inteligentnych kontraktów, informując je o zarejestrowanych danych.
- Wyrocznie wychodzące:
- Wyrocznia wychodząca działa odwrotnie niż wyrocznie przychodzące, przesyłając dane z inteligentnych kontraktów do świata zewnętrznego.
- Wyrocznie scentralizowane:
- Scentralizowane wyrocznie są kontrolowane przez osoby trzecie i stanowią jedynego dostawcę danych dla inteligentnych kontraktów. Są to rozwiązania ryzykowne, ponieważ efektywność inteligentnego kontraktu zależy od zaufania do tej osoby trzeciej, co może prowadzić do ryzyka ataków hakerskich lub błędnej transmisji danych.
- Wyrocznie Zdecentralizowane:
- Wyrocznie zdecentralizowane unikają ryzyka poprzez uzyskiwanie informacji z wielu źródeł. Działają na zasadzie konsensusu, gdzie wiele wyroczni musi potwierdzić ważność i dokładność danych, zanim zostaną użyte w inteligentnym kontrakcie.
- Wyrocznie Szczególne:
- Wyrocznie szczególne są dedykowane do określonych, indywidualnych umów. Są kosztowne w utrzymaniu, ponieważ każda umowa wymaga własnej wyroczni.
- Wyrocznie Ludzkie:
- Wyrocznie ludzkie potwierdzają swoją tożsamość za pomocą dowodów kryptograficznych, co sprawia, że oszustwa i fałszowanie informacji są mało prawdopodobne.
Różnorodność wyroczni daje możliwość dostosowania się do różnych potrzeb i poziomów bezpieczeństwa w zastosowaniach opartych na blockchainie.
Wiarygodność wyroczni
Aby zachować swoją wiarygodność, wyrocznie stosują kilka kluczowych strategii:
- Różnorodność źródeł danych: Po pierwsze, wyrocznie korzystają z wielu różnych źródeł danych. Dzięki temu zmniejszają ryzyko otrzymania błędnych informacji. Wielość źródeł pozwala na porównanie i weryfikację danych, co zwiększa pewność ich poprawności.
- Użycie wielu wyroczni: Po drugie, wyrocznie często wykorzystują wiele innych wyroczni do zbierania danych. To podejście eliminuje pojedyncze punkty awarii i zwiększa niezawodność systemu. Jednak istnieje ryzyko otrzymania fałszywych źródeł informacji, dlatego konieczna jest ostrożność w wyborze tych wyroczni.
- Systemy motywacyjne: Po trzecie, wyrocznie stosują systemy motywacyjne, aby zachęcić uczestników do uczciwego zbierania informacji. Jednym z takich mechanizmów jest “stake-slashing”, czyli obniżanie stawki (stake) lub karanie użytkowników, którzy dostarczają fałszywe lub nieuczciwe informacje. W rezultacie uczciwi użytkownicy otrzymują nagrody w postaci tokenów za dobrze wykonaną pracę, co zachęca do rzetelności i uczciwości.
Użycie wyroczni
- Przewidywanie rynku: Projekty takie jak Augur i Gnosis wykorzystują mądrość tłumu, pozyskując wiedzę od wielu wyroczni, aby prognozować przyszły stan rynku.
- Systemy ubezpieczeń: Za pomocą wyroczni, możliwe byłoby wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w sektorze ubezpieczeń. Wyrocznie pomogłyby w zwalczaniu oszustw, co jest istotnym wyzwaniem w tej branży.
- Stabilność stablecoinów: Projekty takie jak DAI korzystają z wyroczni do monitorowania i weryfikacji cen Ethereum, co przyczynia się do stabilności tzw. stablecoinów, czyli kryptowalut o stałej wartości.
- DeFi (Decentralizowane Finanse): Wyrocznie dostarczają wiarygodne informacje, takie jak ceny aktywów, do ekosystemu DeFi, co umożliwia skuteczne funkcjonowanie zdecentralizowanych finansów i usług.
- Śledzenie przesyłek: Wyrocznie mogłyby być wykorzystane do precyzyjnego mapowania lokalizacji przesyłek, potencjalnie zastępując tradycyjne systemy GPS. To podejście może poprawić efektywność i dokładność w monitorowaniu przesyłek.
Wyrocznie – problemy
Sam widzisz, że wyrocznie są bardzo ważnym składnikiem ekosystemu blockchain. Jednak jednym z problemów oracles są ataki hakerskie. Dlatego ważne jest, aby przy jej projektowaniu nie była zagrożona oparta na niej inteligentna umowa. Co więcej, niestety wyrocznie nie podlegają mechanizmom bezpieczeństwa, które zapewniają publiczne blockchainy.
Podsumowanie
Wyrocznie stanowią kluczowy element w kryptowalutowej branży, ponieważ łączą łańcuchy bloków z rzeczywistym światem, co przyspiesza globalną adopcję tej technologii. Dzięki nim użytkownicy mogą mieć pewność, że inteligentne kontrakty działają bezpiecznie i odpowiedzialnie. Choć przed nimi wciąż długa droga, to z ich pomocą powstanie wiele projektów, które zrewolucjonizują obecne branże.
Wykorzystaj zdobytą wiedzę w praktyce na Kanga Exchange