Blockchainowe wyrocznie odgrywają bardzo ważną rolę w całym, kryptowalutowym ekosystemie. Są to usługi osób trzecich, które dostarczają smart kontraktom informacje z zewnątrz. Na pewno prościej będzie to zrozumieć fanom Marvela. Pamiętacie Heimdalla? Strzegł on Bifrostu oraz widział i słyszał wszystko, co dzieje się na świecie, a tym samym dostarczał on wiadomości Asgardczykom. Heimdall to taka blockchainowa wyrocznia (Oracle), a Asgard to inteligentne kontrakty.
Wyrocznia Blockchain
Blockchainy i inteligentne kontrakty nie mają dostępu do informacji spoza swojej sieci. I to jest miejsce, gdzie pojawiają się wyrocznie. To ogniwo łączące dane spoza łańcucha bloków, z tymi w blockchainie. Wyrocznie (oracles) zwiększają zakres możliwości działania inteligentnych kontraktów. Bez nich smart kontrakty byłyby ograniczone i opierałby swoje działanie tylko na danych z łańcucha bloków. Tym samym, nie byłyby wiarygodne. Oracles przesyłają różnorakie informacje: dane transakcyjne, zakończenia płatności, czy nawet odczyty temperatur.
W tym miejscu zaznaczmy ważną rzecz, którą musicie zapamiętać. Wyrocznia to nie jest źródło danych. To swego rodzaju filtr informacji, które napływają do ekosystemu. Weryfikuje i uwierzytelnia zewnętrzne dane. Co ciekawe, niektóre z nich oprócz przesyłania informacji kontraktom, mogą je również odesłać do źródeł zewnętrznych.
Jak to w świecie kryptowalut bywa – mamy wiele rodzajów wyroczni. W zależności od tego, jak zostały zaprojektowane, tak będą działać. Przygotuj notatnik, skup się. Zapraszamy do lektury.
Dlaczego stworzono wyrocznie?
Jak już wspomnieliśmy, wyrocznie łączą dane ze świata zewnętrznego z ekosystemem łańcucha bloków. Fachowo nazywamy to światem off-chain i on-chain. Jak wiesz, część blockchainów posiada swoje natywne kryptowaluty, używa się ich do transakcji, operacji na protokołach czy ułatwienia zarządzania. Inne, np. Ethereum dają nam możliwość stworzenia inteligentnego kontraktu. Dla utrwalenia – inteligentne kontrakty, to programy komputerowe w całości działające na podstawie protokół blockchain. Automatycznie wykonują określone działania, przy spełnieniu odpowiednich warunków. Ich zadania są wykonywane bez udziału osób trzecich i mogą zrealizować praktycznie każdą umowę.
Wyobraź sobie, że chcesz kupić samochód za swoje krypto. Do takiej sprzedaży tworzymy prosty smart kontrakt. Działa on mniej więcej w taki sposób: jako osoba A wysyłasz pieniądze do osoby B. Wtedy własność sprzedaży zostanie przeniesiona z osoby B na A. Jak sam widzisz, nie ma w tej transakcji pośredników. W tym przykładzie dane spoza łańcucha (zewnętrzne) mogą być dowodem udanej płatności bądź otrzymania dowodu
rejestracyjnego. I w tym momencie, jak rycerz na białym koniu wchodzą wyrocznie. Wyszukują, weryfikują i uwierzytelniają te zewnętrzne dane, a następnie przekazują je do łańcucha bloków. Takie informacje są wykorzystane do walidacji smart kontraktu.
Popatrz. Obstawiamy mecz Igi Świątek. Ty jesteś przekonany, że Iga wygra, my – że przegra. Ustalamy wysokość wygranej i podpisujemy umowę. Następnie zamykamy nasze środki w inteligentnych kontraktach. Skąd on będzie wiedział, czy Iga wygrała, czy niestety – przegrała? Wyrocznia zapyta o to zaufane API, które taką prawdziwą informację przekaże do kontraktu. Następnie on prześle środki osobie, która obstawiła mecz prawidłowo.
W jaki sposób wyrocznie są integrowane z inteligentnymi kontraktami?
Dodanie wyroczni odbywa się za pośrednictwem kontraktów MultiSig. Wymagają one podpisania inteligentnej umowy przez wiele stron. Można by odpowiednio zdefiniować, że osoby A i B chcą przetworzyć wymianę – ale powinno to być możliwe tylko wtedy, gdy zostaną spełnione określone warunki, dla których dane są dostarczane przez Oracle. Nawet jeśli A i B wykonają inteligentny kontrakt, zostanie on wykonany tylko wtedy, gdy warunek zostanie również spełniony, co można sprawdzić za pomocą danych wyroczni.
Typy wyroczni
Jak już wspominaliśmy, wyrocznie mają różne cechy i właściwości. Spotkasz się z wyroczniami:
● Sprzętowymi, gdzie pojedyncze kontrakty będą musiały wchodzić w interakcje ze światem rzeczywistym. Są zaprojektowane tak, aby uzyskać informacje ze świata rzeczywistego i udostępniać je zgodnie z potrzebami smart kontraktów. Takie dane są przekazywane przez inne urządzenia, służące do odczytu danych (np. skanery kodów kreskowych). W tym wypadku wyrocznie odgrywają rolę tłumacza, który przekłada uzyskane informacje na język zrozumiały dla inteligentnych kontraktów.
● Programowymi, które mają kontakt z internetowymi źródłami informacji. Następnie przesyłają je do łańcucha bloków. Dane pochodzą z różnorakich baz, serwerów czy stron online. Ich plusem jest przekaz informacji w czasie rzeczywistym, dzięki ciągłemu połączeniu z Internetem. To jedne z najpopularniejszych wyroczni.
● Przychodzącymi, których zadaniem jest transmisja informacji z zewnątrz do smart kontraktów. Taka wyrocznia informuje inteligentny kontrakt, jaka informacja została zarejestrowana przez czujnik zewnętrzny.
● Wychodzącymi, działającymi analogicznie do Oracle przychodzących. To one przesyłają dane z kontraktów do świata zewnętrznego.
● Scentralizowanymi, które jak sama nazwa mówi, są kontrolowane przez osoby trzecie. Jest ona jedynym dostawcą danych do smart kontraktu. To bardzo ryzykowne,
ponieważ skuteczność realizacji danego inteligentnego kontraktu zależy tylko od osoby trzeciej. Co więcej – scentralizowane wyrocznie są narażone na ataki hakerskie bądź celowe, błędne przesyłanie danych.
● Zdecentralizowanymi, które za wszelką cenę chcą uniknąć jakiegokolwiek ryzyka dla kontrahenta. Nie polegają tylko na jednym źródle informacji. W zdecentralizowanych wyroczniach smart kontrakt wysyła zapytanie do wielu wyroczni, aby jak najprecyzyjniej ustalić ważność i dokładność poszukiwanych danych.
● Szczególnymi, które swoje zastosowanie mają w przypadku jednego, specyficznego kontraktu. Są one czasochłonne i kosztowne w utrzymaniu, ponieważ jeśli chcemy wdrożyć kilka umów jednocześnie, musimy mieć taką samą liczbę wyroczni.
● Ludzkimi, które potwierdzają swoją tożsamość za pomocą dowodów kryptograficznych. Co ciekawe, to w przypadku tych wyroczni oszustwa i fałszowanie informacji jest mało prawdopodobne.
Wiarygodność wyroczni
Aby utrzymać swoją wiarygodność, wyrocznie stosują kilka tipów. Po pierwsze – korzystają z wielu różnych źródeł danych. Dzięki temu prawdopodobieństwo, że otrzymamy błędne informacje, jest niewielkie. Tip drugi – do zbierania danych wykorzystują kilka wyroczni. Eliminujemy wtedy punkty awarii, jednak występuje tutaj ryzyko otrzymania fałszywych źródeł informacji. Po trzecie – systemy motywacyjne. Aby być pewnym, że użytkownicy zaangażowani w zbieranie informacji są uczciwi, wyrocznie stosują mechanizm stake-slashing. Jeśli praca jest wykonana dobrze – użytkownik otrzymuje nagrodę w postaci tokenów.
Użycie wyroczni
1. Przewidywanie rynku – Augur i Gnosis wykorzystują wiedzę tłumu, aby znać przyszły stan rynku. W tym wypadku wiedza jest „przechwytywana” za pomocą wielu wyroczni.
2. System ubezpieczeń – wykorzystując wyrocznie, moglibyśmy nabywać ubezpieczenia. Rozwiązują także istotny problem tego sektora – oszustwa.
3. Stabilność stablecoinów – np. DAI wykorzystuje wyrocznie, aby sprawdzać i monitorować cenę Ethereum.
4. DeFi – wyrocznie dostarczają zdecentralizowanym finansom wiarygodne informacje np. cenowe.
5. Przesyłki – wyrocznie mogłyby skutecznie mapować lokalizację śledzenia przesyłek, zastępując systemy GPS.
Wyrocznie – problemy
Sam widzisz, że wyrocznie są bardzo ważnym składnikiem ekosystemu blockchain. Jednak jednym z problemów oracles są ataki hakerskie. Dlatego ważne jest, aby przy jej projektowaniu nie była zagrożona oparta na niej inteligentna umowa. Co więcej, niestety
wyrocznie nie podlegają mechanizmom bezpieczeństwa, które zapewniają publiczne blockchainy.
Podsumowanie
Wyrocznie są niezbędne w branży krypto. Dzięki połączeniu łańcucha bloków ze światem rzeczywistym skutecznie przyspieszą jego globalną adopcję. Wówczas użytkownicy będą mieli pewność, że inteligentne kontrakty działają bezpiecznie i odpowiedzialnie. Przed nimi jeszcze długa droga, ale przy ich pomocy na pewno powstanie wiele projektów, które przekształcą aktualne branże.
Wykorzystaj zdobytą wiedzę w praktyce na Kanga Exchange