Wyrocznie blockchainowe (ang. oracles) to kluczowe narzędzie w świecie kryptowalut, które pomaga łańcuchom bloków komunikować się z rzeczywistością. Co to oznacza? Wyobraź sobie, że blockchain to zamknięty system, w którym wszystko dzieje się według z góry określonych zasad. Problem w tym, że nie ma on dostępu do danych spoza swojej sieci. I tu pojawiają się wyrocznie – łączniki między światem blockchain a rzeczywistymi informacjami, takimi jak kursy walut, warunki pogodowe, wyniki meczów czy potwierdzenia płatności.
Aby lepiej to zrozumieć, możemy posłużyć się porównaniem do popkultury. Jeśli oglądałeś filmy Marvela, to pewnie kojarzysz Heimdalla – strażnika Bifrostu, który widział i słyszał wszystko, co działo się w różnych zakątkach wszechświata. Heimdall to właśnie taki blockchainowy Oracle – dostarczał informacje do Asgardu, tak jak wyrocznie dostarczają dane inteligentnym kontraktom na blockchainie.
Po co stworzono wyrocznie?
Blockchainy i inteligentne kontrakty działają w zamkniętym ekosystemie. Oznacza to, że bez dostępu do danych ze świata zewnętrznego, ich funkcjonalność byłaby bardzo ograniczona.
Wyobraź sobie, że chcesz kupić samochód za kryptowaluty, korzystając z inteligentnego kontraktu. Aby transakcja była ważna, blockchain musi otrzymać informację, że:
- Zapłaciłeś odpowiednią kwotę w kryptowalutach.
- Sprzedawca przeniósł na Ciebie własność auta w systemie rejestracji pojazdów.
Problem w tym, że blockchain sam nie może tego sprawdzić. Właśnie dlatego potrzebuje wyroczni, które pobiorą i zweryfikują te dane, a następnie przekażą je do inteligentnego kontraktu. Dzięki temu transakcja może zostać wykonana automatycznie, bez potrzeby angażowania pośredników.
To właśnie rola wyroczni – zapewnienie blockchainowi dostępu do rzetelnych, aktualnych i zweryfikowanych danych ze świata rzeczywistego.
Jak działają wyrocznie?
Wyrocznie działają jak filtry, które pobierają dane z różnych źródeł, sprawdzają ich wiarygodność i przekazują je do blockchaina. Nie są jednak samym źródłem informacji – są pośrednikami, którzy dbają o to, aby tylko poprawne dane trafiły do systemu.
W niektórych przypadkach wyrocznie mogą również działać w drugą stronę – nie tylko dostarczając dane do blockchaina, ale także przekazując informacje z blockchaina do świata zewnętrznego.
Rodzaje wyroczni
Nie wszystkie wyrocznie działają tak samo. W zależności od funkcji, możemy podzielić je na kilka typów:
1. Wyrocznie sprzętowe
Pobierają dane z fizycznych urządzeń, takich jak:
- Czytniki kodów kreskowych,
- Czujniki IoT,
- Kamery monitorujące,
- Stacje pogodowe.
Przykład: wyrocznia sprzętowa może przekazywać dane o temperaturze z czujnika w magazynie, aby automatycznie uruchomić ubezpieczenie w przypadku uszkodzenia towaru.
2. Wyrocznie programowe
Pobierają dane z baz danych, stron internetowych i serwerów, na przykład:
- Kursy kryptowalut z giełd,
- Wyniki meczów sportowych,
- Notowania akcji na giełdzie.
Przykład: inteligentny kontrakt może automatycznie rozliczać zakłady sportowe w zależności od wyniku meczu.
3. Wyrocznie przychodzące i wychodzące
- Wyrocznie przychodzące – pobierają informacje ze świata zewnętrznego do blockchaina.
- Wyrocznie wychodzące – wysyłają dane z blockchaina do świata zewnętrznego.
Przykład: jeśli inteligentny kontrakt stwierdzi, że ktoś wygrał loterię, wyrocznia wychodząca może wysłać powiadomienie SMS do zwycięzcy.
4. Wyrocznie scentralizowane i zdecentralizowane
- Scentralizowane – dostarczają dane z jednego źródła (np. jednej firmy). Są szybkie, ale wymagają pełnego zaufania do jednego podmiotu.
- Zdecentralizowane – pobierają informacje z wielu źródeł, dzięki czemu minimalizują ryzyko błędnych lub zmanipulowanych danych.
Przykład: Chainlink to jedna z najpopularniejszych zdecentralizowanych wyroczni, która zbiera dane z różnych miejsc, aby zapewnić ich dokładność.
5. Wyrocznie ludzkie
Czasami decyzje wymagają ludzkiej oceny, której maszyny nie mogą podjąć. Wtedy do akcji wkraczają wyrocznie ludzkie, które korzystają z kryptografii, aby potwierdzić autentyczność decyzji.
Przykład: zdecentralizowane sądy, które mogą rozstrzygać spory w systemie blockchainowym.
Jak wyrocznie dbają o swoją wiarygodność?
Aby uniknąć oszustw i manipulacji danymi, wyrocznie stosują kilka kluczowych mechanizmów bezpieczeństwa:
–Różnorodność źródeł – zbierają dane z wielu miejsc, aby uniknąć błędów.
–Systemy motywacyjne – nagradzają uczciwe węzły i karzą te, które dostarczają fałszywe informacje.
–Konsensus – w zdecentralizowanych wyroczniach kilka węzłów musi potwierdzić poprawność danych.
Zastosowanie wyroczni w świecie blockchain
Dzięki wyroczniom blockchain może działać w realnym świecie. Oto kilka przykładów:
–Prognozy rynkowe – platformy takie jak Augur wykorzystują wyrocznie do przewidywania wyników wyborów czy cen akcji.
–Systemy ubezpieczeniowe – wyrocznie mogą sprawdzać warunki pogodowe i wypłacać odszkodowania rolnikom w razie suszy.
–Stablecoiny – DAI i USDT korzystają z wyroczni, aby utrzymać stabilność kursu.
–DeFi – wyrocznie dostarczają informacje o kursach kryptowalut, umożliwiając funkcjonowanie zdecentralizowanych giełd.
–Śledzenie przesyłek – mogą zastąpić tradycyjne systemy GPS, zapewniając większą dokładność i bezpieczeństwo.
Podsumowanie
Wyrocznie to kluczowy element blockchaina, który pozwala łączenie świata rzeczywistego z inteligentnymi kontraktami. Bez nich kryptowaluty byłyby zamkniętym systemem bez dostępu do rzeczywistych danych.
Choć wyrocznie nie są idealne i mogą być podatne na ataki, ich rozwój jest nieunikniony. To właśnie one otwierają drogę do tworzenia nowych, rewolucyjnych zastosowań blockchaina w finansach, logistyce i wielu innych branżach.
Wykorzystaj zdobytą wiedzę w praktyce na Kanga Exchange
