Solana to jedna z najszybciej rozwijających się sieci blockchain. Jej przewaga polega głównie na tym, że potrafi przetworzyć kilka tysięcy transakcji na sekundę, a średnia opłata za jedną transakcję wynosi zaledwie ułamek centa. Dzięki temu deweloperzy mogą wprowadzać aplikacje, które wymagają intensywnego ruchu i jednoczesnej obsługi wielu użytkowników – na przykład gry, platformy DeFi lub skomplikowane systemy NFT. W 2025 roku Solana nadal przyciąga uwagę firm i entuzjastów, bo wielu użytkowników szuka alternatywy dla droższych sieci, takich jak Ethereum. Ponadto w ostatnich miesiącach pojawiło się kilka ciekawych projektów, które zdobyły popularność i pokaźne wolumeny obrotu. Poniżej przedstawiamy te najważniejsze.
Serum – zdecentralizowana giełda na Solanie
Jednym z pierwszych i wciąż najbardziej rozpoznawalnych projektów na Solanie jest Serum. To zdecentralizowana giełda (DEX) typu order book, co oznacza, że zlecenia kupna i sprzedaży użytkownicy widzą w tradycyjnej formie księgi zleceń, podobnie jak na giełdach centralnych. Serum powstało, by zapewnić szybki i tani handel międzytokenowy na Solanie, bez potrzeby przechodzenia przez scentralizowane platformy. W 2025 roku Serum utrzymuje wysoki wolumen obrotu dzięki licznym parom handlowym i wsparciu dla projektów z ekosystemu Solany. Użytkownicy doceniają transparentność – ponieważ każda transakcja trafia bezpośrednio na łańcuch, można łatwo zweryfikować cenę i płynność danej pary.
Raydium – automatyczny animator rynku i pooli płynności
Raydium to jeden z najpopularniejszych protokołów typu AMM (automated market maker) na Solanie. Od 2021 r. rozwija się błyskawicznie i w 2025 roku wciąż jest liderem w dostarczaniu płynności dla użytkowników. Raydium pozwala deponować tokeny w tzw. poolach płynności, co umożliwia innym osobom błyskawiczny swap (wymianę) między dwoma różnymi tokenami. Dodatkowo projekt oferuje yield farming – czyli możliwość zarabiania dodatkowych tokenów za dostarczanie płynności. Warto dodać, że Raydium współpracuje z Serum, co sprawia, że użytkownicy Raydium mogą korzystać z głębszych ksiąg zleceń Serum, gdy szukają lepszych cen. Dzięki temu opłaty pozostają niskie, a poślizg cenowy – minimalny, nawet przy większych transakcjach.
Orca – prosty AMM z dodatkowymi funkcjami
Orca to kolejny bardzo popularny AMM, zbudowany z myślą o prostym i intuicyjnym interfejsie. Jeśli ktoś zaczyna dopiero przygodę z DeFi na Solanie, często poleca się właśnie Orcę, ponieważ proces dodania płynności czy wymiany tokenów jest przejrzysty i zrozumiały. W 2025 roku Orca wprowadziła także „whirlpools” – pulę płynności o zmiennym zasięgu cenowym, co pozwala dostawcom płynności na bardziej efektywne wykorzystanie kapitału. Najważniejszą zaletą Orcy jest jednak jej społeczność i względna prostota obsługi: nawet mniej zaawansowani użytkownicy mogą poradzić sobie z pierwszymi transakcjami bez problemu.
Solend – protokół rynku pożyczkowego
Solend to najczęściej wykorzystywany protokół pożyczkowy (lending & borrowing) na Solanie. Pozwala użytkownikom pożyczać i pożyczać sobie tokeny w ramach zdecentralizowanego rynku. W 2025 roku Solend utrzymuje silną pozycję dzięki szerokiej gamie dostępnych aktywów (m.in. SOL, USDC, wBTC). Użytkownicy mogą deponować swoje tokeny jako zabezpieczenie i zaciągać pożyczki, jednocześnie zarabiając odsetki od depozytów. Dzięki bardzo niskim opłatom transakcyjnym i szybkiej finalizacji Solend jest atrakcyjny zwłaszcza dla mniejszych kwot. Warto też wspomnieć o mechanizmie automatycznej likwidacji pozycji – gdy wartość zabezpieczenia spada poniżej progu, system uruchamia sprzedaż, by chronić fundusz pożyczkowy przed stratami.
Jet Protocol – alternatywa dla Solend
Jet Protocol to inny protokół pożyczkowy, który w 2025 roku zyskuje rosnącą popularność. Jet wyróżnia model „upstream” i „downstream” – każdy posiadacz tokenów LP z wybranych pul płynności może wykorzystać je jako zabezpieczenie (upstream), aby potem wziąć pożyczkę w stabilnej walucie (downstream). Pożyczkobiorca płaci odsetki, które trafiają m.in. do dostawców płynności. Jet Protocol zajmuje się również dynamicznym zarządzaniem rezerwami, by minimalizować ryzyko niewypłacalności. Dzięki integracji z głównymi AMM-ami na Solanie (Raydium, Orca), użytkownicy mają dostęp do głębokiej płynności i konkurencyjnych stawek.
Magic Eden – rynek NFT numer jeden na Solanie
Magic Eden jest największym i najbardziej rozpoznawalnym marketplace’em NFT na Solanie. W 2025 roku trudno znaleźć miłośnika cyfrowej sztuki, który nie słyszałby o kolekcjach takich jak Degen Ape Academy czy Solana Monkey Business – to właśnie na Magic Eden powstają i rozkwitają nowe projekty. Magic Eden umożliwia mintowanie (tworzenie) nowych NFT, kupowanie ich na rynku wtórnym i uczestniczenie w dropach limitowanych kolekcji. Platforma zyskała uznanie dzięki prostemu interfejsowi, niskim opłatom i dużej liczbie wspieranych projektów. Dodatkowo Magic Eden wprowadziło narzędzie „Launchpad”, które pomaga twórcom w organizowaniu pre-sale’u i dystrybucji tokenów NFT w sposób bezpieczny i przejrzysty.
Audius – zdecentralizowana platforma streamingowa
Audius to projekt, który zaczął się rozwijać na Ethereum, ale od kilku lat korzysta także z Solany, by przyspieszyć finalizację transakcji i obniżyć koszty. Audius to zdecentralizowana platforma do strumieniowania muzyki, na której artyści mogą publikować swoje utwory bez potrzeby pośredników takich jak tradycyjne wytwórnie czy Spotify. W 2025 roku Solana wspiera rosnącą liczbę odsłuchań, a twórcy zarabiają w tokenach AUDIO za odtworzenia i interakcje fanów. Dla słuchaczy platforma pozostaje darmowa, a opłaty za odtworzenia pokrywane są przez system micropłatności on‐chain. Dzięki temu artyści mają większą kontrolę nad dystrybucją i monetyzacją swojej twórczości.
Star Atlas – gra metaverse z rozbudowaną ekonomią
Star Atlas to jedna z najbardziej ambitnych produkcji gamingowych na Solanie. To gra typu metaverse osadzona w kosmosie, w której gracze budują flotę statków, handlują surowcami, eksplorują planety i walczą o terytoria. Rozbudowany, ekonomiczny model gry wykorzystuje tokeny ATLAS (używane do zakupów w grze) oraz token yieldu POLIS (do zarządzania i udziału w głosowaniach). Dzięki ogromnej wizji i wspólnocie zapaleńców Star Atlas przyciąga uwagę zarówno graczy, jak i inwestorów. W 2025 roku deweloperzy wprowadzili nowy tryb współpracy między graczami, a także NFT reprezentujące unikalne statki i budynki, które znajdują się w grze. To pozwoliło przyciągnąć kolejnych użytkowników, którzy chcą połączyć przyjemność z gry z możliwością zarobku — popularny model play-to-earn.
Solana Pay – szybkie płatności kryptowalutowe
Solana Pay to projekt skierowany do handlu detalicznego i usługodawców, którzy chcą przyjmować płatności w kryptowalutach. W 2025 roku coraz więcej punktów usługowych i sklepów akceptuje płatności w SOL, USDC czy USDT via Solana Pay, wykorzystując standard rozliczeń on‐chain. Proces wygląda tak: klient skanuje specjalny kod QR, określa kwotę w walucie tradycyjnej, a portfel automatycznie przelicza ją na odpowiednią ilość tokenów i realizuje przelew. Całość trwa ułamek sekundy i wiąże się z ekstremalnie niską opłatą. Dla przedsiębiorców oznacza to niższe koszty transakcyjne niż w przypadku kart płatniczych, a dla klientów szybkość i wygodę przy zakupach.
Jupiter – agregator płynności
Jupiter to agregator płynności, którego zadaniem jest znajdowanie najlepszych cen na różnych DEX-ach w ekosystemie Solany. Kiedy użytkownik chce wymienić jeden token na drugi, Jupiter automatycznie dzieli transakcję na części i rozsyła je między Raydium, Orca, Serum i inne protokoły, by zminimalizować poślizg cenowy i opłaty. W 2025 roku Jupiter stał się synonimem najniższego slippage i najtańszych transakcji. Dzięki temu zarówno traderzy z dużymi wolumenami, jak i osoby, które wymieniają niewielkie kwoty, oszczędzają czas i pieniądze. Jupiter stale rozwija dodatkowe funkcje, np. wsparcie dla stablecoinów regulowanych (CBDC) i nowy moduł „cross‐chain swap” z wykorzystaniem mostów typu Wormhole.
Co jeszcze warto obserwować?
Obok wymienionych projektów w 2025 roku rozwijają się też platformy sztucznej inteligencji działające on‐chain (np. Fetch AI na Solanie) oraz rozwiązania DePIN, które łączą sprzęt fizyczny z blockchainem (np. Helium w integracji z Solaną). Wciąż pojawiają się nowe inicjatywy, więc jeśli interesuje Cię ekosystem Solany, warto śledzić aktualności, dołączać do grup na Discordzie czy Twitterze, aby być na bieżąco.
Podsumowanie
Solana w 2025 roku utrzymuje swoją pozycję jednej z najszybszych i najtańszych sieci blockchain. Projekty takie jak Serum, Raydium, Orca, Solend czy Magic Eden przyciągają ogromne wolumeny i społeczność, oferując różnorodne usługi – od obrotu tokenami, przez pożyczki, po NFT i gry. Dodatkowo rozwiązania takie jak Solana Pay czy Jupiter ułatwiają codzienne płatności oraz wymiany międzytokenowe. Jeśli planujesz korzystać z ekosystemu Solany, zwłaszcza do inwestycji czy tworzenia własnych aplikacji, warto dobrze poznać te projekty oraz ich unikalne możliwości. Dzięki temu lepiej zrozumiesz, dlaczego Solana wciąż zdobywa nowych użytkowników i dlaczego tak wiele zespołów decyduje się na budowę właśnie tutaj.
