Tyler i Cameron Winklevoss to amerykańscy przedsiębiorcy, inwestorzy oraz byli sportowcy wioślarscy. Zasłynęli najpierw procesem sądowym dotyczącym powstania Facebooka, a później zostali znani jako jedni z pierwszych bitcoinowych miliarderów. Są również założycielami giełdy kryptowalut Gemini, jednej z najbardziej rozpoznawalnych platform na świecie.
Wczesne lata i edukacja
Bracia Winklevoss urodzili się 21 sierpnia 1981 roku w Southampton (stan Nowy Jork). Są bliźniakami jednojajowymi, co sprawia, że bardzo często pracują nad wspólnymi projektami i mają podobne zainteresowania. Uczęszczali do prestiżowej Collegiate School w Nowym Jorku, gdzie wyróżniali się zarówno wynikami w nauce, jak i w sporcie. Po ukończeniu szkoły średniej obaj rozpoczęli studia na Uniwersytecie Harvarda, gdzie studiowali w różnych kierunkach, lecz obaj należeli do drużyny wioślarskiej. Brali udział w regatach międzynarodowych, a w 2008 roku wystąpili w Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie, zdobywając szóste miejsce w czwórce bez sternika.
Spór o Facebooka
W 2003 roku Cameron i Tyler, razem z przyjacielem Divyą Narenderem, wpadli na pomysł stworzenia serwisu społecznościowego „HarvardConnection” (później przemianowanego na ConnectU), który miał łączyć studentów elitarnych uczelni. Do projektu dołączył wtedy Mark Zuckerberg jako programista, mający pomóc w zbudowaniu podstawowej wersji strony. Według Winklevossów Zuckerberg opóźniał prace nad ich platformą i wykorzystał część pomysłów do stworzenia Facebooka, który pojawił się w lutym 2004 roku. Bracia poczuli się oszukani i w maju 2004 roku złożyli pozew przeciwko Zuckerbergowi oraz firmie TheFacebook, Inc. Po latach sporów w 2008 roku sąd zatwierdził ugodę, na mocy której Winklevossowie otrzymali 65 milionów dolarów w gotówce i akcjach Facebooka. Gdy akcje te w 2012 roku weszły na giełdę po 38 USD za sztukę, część udziałów znacznie wzrosła na wartości, co jeszcze bardziej zwiększyło ich majątek.
Przejście do rynku kryptowalut
Po otrzymaniu środków z ugody bracia zaczęli inwestować w Bitcoina w latach 2012–2013, gdy cena jednego BTC wynosiła około 120–130 USD. Wierzyli, że Bitcoin może zrewolucjonizować finanse, chronić wartość przed inflacją i działać poza kontrolą banków centralnych. Gdy w 2017 roku cena Bitcoina wzrosła do prawie 20 tys. USD, zaczęło się mówić o nich jako o pierwszych bitcoinowych miliarderach. W rzeczywistości posiadają również inne kryptowaluty i aktywa, ale ich inwestycja w Bitcoin uczyniła ich rozpoznawalnymi. W 2012 roku założyli fundusz inwestycyjny Winklevoss Capital, który wspierał start-upy technologiczne, zwłaszcza te związane z blockchainem. Inwestowali między innymi w projekty takie jak Ethereum, Tezos czy Filecoin.
Gemini – giełda kryptowalut
Giełda Gemini została oficjalnie uruchomiona w październiku 2015 roku. Celem braci było stworzenie regulowanej, bezpiecznej i przyjaznej platformy do kupna, sprzedaży oraz przechowywania kryptowalut. Od początku dbali o zgodność z przepisami amerykańskich organów regulacyjnych, zwłaszcza z wymogami Nowojorskiego Departamentu Usług Finansowych (NYDFS). W 2023 roku zdobyli licencję w Europie na prowadzenie działalności w UE i Wielkiej Brytanii, co umożliwiło im szybki rozwój na rynku europejskim. Użytkownicy mogą korzystać z rachunku spot do handlu popularnymi parami takimi jak BTC/USD czy ETH/USD. Gemini oferuje także konta oszczędnościowe (Gemini Earn), gdzie można zarabiać odsetki (do 6% rocznie w BTC i ETH), oraz funkcję Gemini Pay do płacenia kryptowalutami u partnerów handlowych. W 2021 roku wprowadzili własny rynek NFT wspierający artystów cyfrowych, a ich portfel (Gemini Wallet) zapewnia zaawansowane zabezpieczenia, dwustopniową weryfikację i ubezpieczenie do 200 milionów USD na wypadek ataku. Na początku 2025 roku Gemini miało już ponad 10 milionów zweryfikowanych użytkowników na całym świecie i regularnie znajdowało się w pierwszej piątce giełd pod względem płynności, obok Binance, Coinbase czy Kraken. Niedawno przenieśli część obliczeń off-chain, wprowadzili staking ETH2.0 i rozpoczęli program kompensacji emisji CO₂, aby zmniejszyć ślad węglowy.
Na przykład użytkownik z Polski, który w lutym 2025 roku założył konto na Gemini, mógł w ciągu godziny zweryfikować się i kupić Ethereum za pomocą przelewu SEPA. Dzięki Gemini Earn zyskał około 4,5% rocznie od posiadanego ETH, co w warunkach niskich stóp procentowych w bankach europejskich stanowiło atrakcyjną alternatywę oszczędności.
Inwestycje i działalność poza giełdą
Bracia Winklevoss nie ograniczają się wyłącznie do giełdy. Poprzez Winklevoss Capital inwestują w projekty z obszaru DeFi i Web3, wspierając rozwiązania warstwy drugiej, które mają przyspieszyć transakcje i obniżyć opłaty. W 2024 roku współfinansowali Launchpad dla start-upów Web3 w Berlinie, co przyciągnęło ponad pięćdziesiąt zespołów z Europy Środkowo-Wschodniej. Często bywają prelegentami na największych konferencjach branżowych, takich jak Consensus, Crypto Finance czy European Blockchain Convention, gdzie dzielą się wiedzą o regulacjach, bezpieczeństwie i przyszłości kryptowalut. Wspierają również programy edukacyjne na uczelniach: oferują stypendia dla studentów blockchain na Uniwersytecie Harvarda oraz Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. W 2022 roku powołali Winklevoss Foundation for Digital Future, której celem jest promowanie technologii blockchain w krajach rozwijających się, badania nad ekologicznym miningiem oraz stypendia dla młodych kobiet w STEM.
Kontrowersje i krytyka
Proces o Facebooka wciąż jest kojarzony z ich nazwiskiem jako symbol sporu „braci, którzy przegrali z Zuckerbergiem, a potem zbudowali imperium kryptowalutowe”. Wielu krytyków uważa, że bez ugody nie mieliby wystarczającego kapitału na start w świecie kryptowalut. W 2018 roku SEC badał, czy założyciele Gemini nie mieli poufnych informacji przed notowaniem bitcoinowego ETF-u. Postępowanie zakończyło się bez postawienia zarzutów, ale wywołało spore zamieszanie w branży. Niektórzy użytkownicy narzekają na relatywnie wysokie prowizje w Gemini (ok. 0,50–0,75% za transakcję spot), co sprawiło, że część traderów przeniosła się na tańsze giełdy, zwłaszcza gdy cena Bitcoina malała w 2024 roku. Krytycy czasem zarzucają im też elitarny wizerunek, bo choć deklarują, że „są dla każdego”, to minimalny depozyt na niektórych produktach sięgał 10 000 USD, co zniechęca mniejszych inwestorów.
Wpływ na rynek kryptowalut
Wielkie zasługi braci Winklevossów to wspieranie pierwszych Bitcoin ETF-ów w USA. Dzięki ich zaangażowaniu pierwsze spot Bitcoin ETF otrzymało zielone światło od SEC w styczniu 2024 roku. To pozwoliło instytucjom finansowym i funduszom emerytalnym łatwiej inwestować w Bitcoina i uznać go za „cyfrowe złoto”. W Ameryce Łacińskiej ich inicjatywy edukacyjne zachęciły wiele osób w krajach o wysokiej inflacji (Argentyna, Wenezuela) do wykorzystania kryptowalut jako sposobu ochrony kapitału. Od 2023 roku Gemini oferuje pary z lokalnymi walutami (np. peso argentyńskie), co zwiększyło liczbę użytkowników w tamtym regionie o 150% do połowy 2025 roku. Bezpieczeństwo stało się ich znakiem rozpoznawczym – Gemini zdobyło certyfikaty ISO 27001 i SOC 2 Type 2, a inne giełdy często wzorują się na ich procedurach przechowywania środków w cold storage. W 2025 roku wprowadzili system multisig z kworum 5 z 7 kluczy rozmieszczonych w różnych jurysdykcjach, co znacznie zredukowało ryzyko kradzieży czy ataku, nawet jeżeli ktoś przejąłby jedno centrum danych.
Podsumowanie
Tyler i Cameron Winklevoss zaczynali jako studenci Harvarda i sportowcy wioślarscy, a ich proces o Facebooka dał im środki, które w późniejszych latach zainwestowali w Bitcoin. W 2017 roku stali się znani jako pierwsze „bitcoinowe bliźniaki”, założyli giełdę Gemini i odegrali dużą rolę w popularyzacji ETF-ów na Bitcoina w USA. Poprzez Gemini oraz fundusz Winklevoss Capital wpływają na rozwój DeFi i Web3, a ich inicjatywy edukacyjne i ekologiczne pomagają kreować bardziej zrównoważony i inkluzywny ekosystem kryptowalutowy na całym świecie.
