Mówiąc o cyfrowym prawie własności, ciężko nie powiązać tego tematu z NFT i tokenizacją. Warto wiedzieć, że token sam w sobie jest cyfrowym prawem własności do różnego rodzaju aktywów np. papierów wartościowych. Takim papierem są dla przykładu akcje jakiejś firmy. Umożliwia nam to obrót na giełdzie czy emisję pierwotną, tzw. tokenizację. Dlatego, jak przyjrzymy się giełdom blockchainowym (DEX’om) zauważymy, że jest ona w całości zdominowana przez kryptowaluty, a giełdy – przez tokeny. Reprezentują one realne wartości, a krypto tokeny niosą ze sobą cyfrowe prawo własności do wielu aktywów. W niedalekiej przyszłości zyskają one jeszcze bardziej na popularności. Dlaczego? Ponieważ za jakiś czas zapisy do praw własności będą odbywać się na blockchainie. Zwiększy to wydajność i wiarygodność.
Czym jest token, a czym tokenizacja?
Mówiąc o cyfrowym prawie własności, warto rozróżniać ze sobą te dwa terminy. Token nie ma jeszcze do końca sprecyzowanej definicji prawnej. W świecie krypto uznaje się, że jest to pewna, przyjęta umownie jednostka rozliczeniowa. Jednocześnie nadająca właścicielowi pewne uprawnienia. Tokeny nabywamy i handlujemy nimi na giełdzie, powstają na Blockchainie innej kryptowaluty. Pełnią one różnorakie funkcje, więc co za tym idzie, nie mają jednej, prawnej definicji. W efekcie uznaje się tokeny za znak legitymacyjny. Skomplikowane? Trochę, ale wszystko dlatego, że tokeny i powiązane z nimi NFT to stosunkowo młody rynek, który dopiero się kształtuje. A wraz z nim kształtują się powiązane regulacje. Wszystko też zależy od rodzaju i funkcji, jakie pełni dany token, ale o tym za chwilę ☺
Nie zaskoczymy Cię, jeśli powiemy, że tokenizacja też nie ma swojej prawnej i jednej definicji. Tokenizacja to cyfryzacja czegoś (np. firmy/ projektu / nieruchomości/licencji) przy wykorzystaniu technologii blockchain i odzwierciedleniu tego dobra / aktywa w postaci tokenu.
Tokeny – podział
Omówimy sobie teraz podstawowe rodzaje tokenów, dzięki czemu łatwiej będzie nam zrozumieć omawiany temat.
1. Tokeny płatnicze, będące swego rodzaju alternatywą dla tradycyjnego pieniądza. Służą wyłącznie do płacenia za dobra lub usługi w ekosystemie danego aktywa cyfrowego. Dobrym przykładem wykorzystania tego rodzaju tokenów są projekty tokenizacyjne. To właśnie tokeny płatnicze odzwierciedlają cyfrową wartość.
2. Tokeny użytkowe. Dzięki nim możemy nabyć towar lub usługę, którą oferuje nam wydawca tokenu. Są one dystrybuowane procesie ICO (Inital Coin Offering).
3. Tokeny inwestycyjne- wykorzystujemy do inwestycji w dany podmiot, który jest emitentem. 4. Tokeny mieszane. Ostatni rodzaj, który łączy w sobie cechy wszystkich trzech wcześniej wymienionych tokenów.
NFT, a cyfrowe prawo własności
Mając tak oczywisty podział tego rodzaju aktywa, już doskonale wiesz, w jaki sposób odzwierciedlają one cyfrowe prawo własności. Systematyzując – w zależności od rodzaju, token jest przypisany do konkretnego dzieła, przechowywanego w wersji cyfrowej. Jako użytkownik w dowolnej chwili możesz
stać się posiadaczem danego zasobu. Jesteśmy świadkami, jak boom na NFT trwa. Przedmioty, obrazki i inne rzeczy w formie cyfrowych tokenów są sprzedawane za miliony dolarów. NFT naśladują świat galerii sztuki, sklepów, czy muzeów. Zupełnie jak DeFi naśladują banki przy udzielaniu, czy zaciąganiu pożyczek. Wszystko to jednak odbywa się bez zbędnych pośredników. Niewymienialne tokeny łączą bezpośrednio twórcę NFT z kupującym jego dzieło.
NFT to rodzaj tokenów, które są niepodzielne lub niewymienne. Stąd też wzięła się ich nazwa – niewymienialne tokeny. To, co je wyróżnia to fakt, że nie mogą zostać podrobione. Transakcja, jaka zachodzi pomiędzy twórcą a kupującym, jest definiowana jako „dobro cyfrowe”, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z muzyką, nieruchomością, animacją czy grami. Aktywa cyfrowe są coraz bardziej popularne i cenione od fizycznych.
Prawa artystów do swoich dzieł
Zdajemy sobie wtedy sprawę, że wykorzystanie NFT może odegrać ważną rolę na rynku dzieł sztuki i przedmiotów kolekcjonerskich.Na przykład w przemyśle muzycznym, który ma duże trudności z uwierzytelnianiem dzieł swoich artystów (plik MP3 jest łatwy do odtworzenia), NFT może w dużej mierze rozwiązać ten problem, a tym samym zaoferować artystom możliwość sprzedaży dzieła w celu ochrony ich twórczości na podstawie uproszczonej umowy.
Rzeczywiście, nawet jeśli oryginalny plik można skopiować, oryginalna wersja, zarejestrowana w łańcuchu bloków, może zapewnić niepowtarzalność dzieła, a następnie zapewnić artyście obronę jego własności intelektualnej, a tym samym zapewnić mu większą kontrolę nad jego prawami autorskimi. Ten rodzaj tokena może być nawet nowym źródłem dochodu dla wielu artystów. Ten nowy system może następnie wpłynąć na cały sektor kultury.
NFT w sektorze sportowym
NFT mogą również znaleźć zastosowanie w sektorze sportowym. Na przykład tokeny „NBA Top Shot”, oferowane do sprzedaży przez sam National Basketball Association, to oryginalne filmy z niezapomnianymi strzałami z gier NBA, które można sprzedać za złoto (do kilku milionów dolarów), a tym samym być własnością fanów, którzy będą być dumnym z posiadania oficjalnego wspomnienia o swoim ulubionym sporcie. Niewymienne tokeny mogą również reprezentować kolekcjonerskie karty graczy, na przykład w wielu innych sportach poza koszykówką.
NFT w branży gier
Jest to bez wątpienia branża najbardziej rozwinięta pod względem technologii NFT. Tutaj sprzedaż tych tokenów może przybierać różne formy. Mogą reprezentować: postać, kawałek terytorium na mapie, skórce, mapach… Tutaj również zapewniają autentyczność cyfrowego obiektu i aprobują rzadkość, a także wartość tego obiektu. Technologia Blockchain w branży gier wideo przeżywa w
tym roku wielki boom, z wieloma ICO związanych z grami w sieci Ethereum i ponad miliardem dolarów inwestycji, które zostały już przypisane do sektora gier.
Przykłady zastosowania NFT:
Przyjrzyjmy się teraz drobnemu zestawieniu NFT, które pokaże Ci, jak te aktywa cyfrowe zostały sprzedane za cenę niejednokrotnie wyższą, niż tradycyjne dzieła sztuki.
1. Beeple i kolekcja EVERYDAYS:THE FIRST 5000 DAYS. Sprzedana za prawie 70 mln dolarów. Liczy 5000 pierwszych dni cyfrowych dzieł sztuki.
2. Pierwszy Tweet Jacka Dorsey’a. To po prostu pierwszy tweet, jaki kiedykolwiek powstał. Można powiedzieć – historia technologii. Sprzedany za 2,5 mln USD. Sprzedany w formie obrazka NFT.
3. Kolekcja Ricka i Morty’ego. Dokładnie tak – z tej znanej bajki. Były to obrazki Justina Roilanda. Sprzedane za 1 300 ETH.
4. NFT CryptoPunks. To kolekcja rozpikselowanych awatarów aż 10 000 Cryptopunków. Mogą być kobietą, mężczyzną, kosmitą, zombie, a nawet małpą. Sprzedana – uwaga – za prawie 8 mln dolarów.
5. Dragon CryptoKitty. Dokładnie – ta gra, w której hodujemy i zbieramy krypto koty. Postać kota została sprzedana za ponad milion dolarów.
6. Ziemia w kolejnej, blockchainowej grze – Axie Infinity. Budujemy tam swoje własne królestwo. A jak królestwo – to i ziemia. Cena sprzedanej nieruchomości – ponad 1,5 mln dolarów. W rzeczywistym świecie mielibyśmy ładną willę z basenem. No cóż… ☺
7. Hashamaski, czyli kolekcja obrazów zebrana od 70 artystów z całej Europy. Cała kolekcja liczy aż 16 000 unikalnych hashmasków. Co ciekawe – każdy hashmask ma swój własny token, co umożliwia nam drobne zmiany w portretach z innego świata. Kolekcja sprzedana za 420 ETH.
8. Nyan Cat – popularny mem z czasów dzieciństwa. Jego autorem jest Chris Torres, który sprzedał go za 300 ETH.
9. Album „When You See Yourself” grupy King of Leon. Oczywiście, można było go nabyć w tradycyjny sposób (płyta CD), jednak artyści postanowili również sprzedać go jako kolekcję tokenów NFT. Były one potwierdzeniem nabycia oryginalnego pliku od zespołu.
10. Jay-Z i grafika „Heir to the Throne: NFT in Celebration 25th Anniversary Jay-Z’s Reasonable Doubt autorstwa Derrica Adamsa”. Adams stworzył pracę inspirowaną muzyką artysty. Grafika była sprzedawana w postaci NFT.
11. Method Man i jego saga Tical World. To antologia komiksowa, sprzedawana w postaci niewymienialnych tokenów. Jako nabywca będziesz mógł wybrać opowieść obrazkową, wizualizację, czy warstwę dźwiękową.
12. Dolce and Gabbana również wydało swoje NFT w postaci kolekcji ubrań.
13. Sport – to również dziedzina, w której zagościło NFT. Drużyny piłkarskie, czy piłkarze emitują tokeny, które dają ich kibicom np. prawa do gadżetów z logotypami czy do głosowania w kwestiach dotyczących klubu.
14. Chicago Bulls – kto nie o nich nie słyszał! Popularna drużyna koszykarska sprzedaje nagrania video z sukcesami zespołu z lat 1991-1998 w postaci NFT.
Jak widzisz, takich przykładów można mnożyć. Co jednak ważne – nabywając NFT, nie mamy żadnych praw autorskich do danego produktu. Szczegółowo opisujemy to w naszej lekcji o tym, jak powstają tokeny. Nabywając taki token, posiadamy tylko certyfikat własności cyfrowej. Mamy „produkt”, jednak nie możemy go zmieniać, czy kopiować. Ta możliwość należy tylko i wyłącznie do jego twórcy. Inwestując w NFT, stajemy się kolekcjonerami danego, limitowanego egzemplarza w wirtualnej formie. Od autora dostajemy dostęp do pliku cyfrowego.
Zawierając jakąkolwiek transakcję, opierającą się na tokenach niewymienialnych należy pamiętać, że nie uwzględnia ona przeniesienia praw autorskich. Nie możemy zatem używać danego pliku bez zgody jego autora. Wszystko, co posiadamy, nabywając dzieło NFT, to cyfrowe prawo własności do niego.
Podsumowanie
NFT to ciągle młody, rozwijający się rynek. Nic więc dziwnego, że jego regulacja nadal trwa. Jednakże przewagą NFT nad tradycyjnymi dziełami sztuki jest elastyczność, niezniszczalność, dostępność i łatwość w sprzedaży. Prościej sprzeda nam obraz Van Gogha w postaci tokena, niż transportować jego fizyczne dzieło. Pamiętajmy jednak, żeby przed jakąkolwiek inwestycją w tokenowe przedmioty kolekcjonerskie dokładnie ją sprawdzić. Nigdy nie wydawaj więcej, niż jesteś w stanie stracić.
Technologia cyfrowa oferuje coraz więcej sposobów uwierzytelniania towarów, zarówno fizycznych, jak i cyfrowych. Chociaż oczekuje się, że wokół tego nowego systemu powstanie wiele miejsc pracy, prawdopodobne jest również, że będzie musiało powstać środowisko prawne regulujące prawa, a także kodeks prawny dotyczący tytułu tych tokenów.
Kupuj, sprzedawaj i wymieniaj na Kanga Exchange